CEVAP 191: Bilindiği üzere www.youtube.com internet sitesine erişim ilk olarak 06 Mart 2007 tarihinde Mahkeme kararıyla engellenmişti.
Yaklaşık 2.5 yıl kapalı kaldıktan sonra www.youtube.com internet sitesi kapatmaya ve engellemeye konu olan içeriklerin kaldırıldığından bahisle 01 Kasım 2010 tarihinde tamamen açılmıştı.
Bu tarihten sonra Türkiye’de büyük ses getirecek türden youtube, facebook, twitter gibi sosyal medya internet sitelerine kapatma ve erişim engelleme kararı uygulanmamıştı.
20 Mart 2014 günü Başbakan Recep Tayyip Erdoğan,“Şimdi bakın uluslararası komplolar bu işin içinde. Çok ilginç. Bu Twitterlar falan var ya şimdi mahkeme kararı çıktı, Twitter falan hepsinin kökünü kazıyacağız. Efendim işte uluslararası camia şöyle der, böyle der, hiç beni ilgilendirmiyor. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin gücünü görecekler” demişti.
http://www.cnnturk.com/haber/turkiye/erdogan-twitter-mivitir-hepsinin-kokunu-kaziyacagiz
Bu açıklamaların ardından www.twitter.com internet sitesinin 20 Mart 2014 gece yarısı itibariyle erişime tamamen engellenmişti.
Bu arada 27.03.2014 tarihinde Gölbaşı Sulh Ceza Mahkemesi’nin 27.03.2014 tarihli ve 2014/358 sayılı kararıyla www.youtube.com internet sitesine erişim engellenmişti.
Gölbaşı Sulh Ceza Mahkemesinin 27/03/2014 tarih 2014/358 değişik iş numaralı kararı ile Gölbaşı Cumhuriyet Baş savcılığı ‘nın 27/03/2014 tarih ve 2014/1051 sayılı siyasal ve askeri casusluk ile gizli kalması gereken bilgileri açıklama suçu ile ilgili olarak yapılan soruşturma kapsamında,internet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle, devlet sırlarını ifşa ve faaliyetini ihtiva ettiğinden gecikmesinde sakınca bulunan hal olduğu değerlendirildiğinden Anayasa’nın 22/2maddesi, TCK nın 328/1, 330/1 maddeleri gereğince belirtilen internet adreslerine erişiminin engellenmesine, TIB tarafından bahse konu içeriklerin erişime engellenmesinin ilgili internet sitesine bildirimine rağmen ilgili internet sitesi tarafından bildirilen süre içerisinde gereğinin yerine getirilmemesi durumunda IP ve alan adından sitedeki tüm yayına erişimin engellenmesine şeklinde tedbir kararı uygulamış ve youtube. .com adlı internet adresine ulaşım engellenmiştir.
Kamuoyunu uzunca süredir meşgul eden www.twitter.com internet sitesine yapılan erişimin engellenmesine ilişkin olarak Anayasa Mahkemesi’ne yapılan bireysel başvuru neticesinde Anaysa Mahkemesi’nin 2014/3986 başvuru numaralı 02.04.2014 karar tarihli kararı 03.04.2014 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmış ve 03.04.2014 tarihinde www.twitter.com internet sitesine erişim engellemesi kaldırılmıştı.
Bu karardan sonra Gölbaşı Sulh Ceza Mahkemesinin 27/03/2014 tarih 2014/358 D ğişik iş numaralı kararında
belirtilen:
1 – https://www.youtube.cornlchannel/UCBTo4XwchCvfuOVNagNqTw
2- https://www.youtube.conılwatch?v=lm7egO-IjlJ
3-www.youtube.conı]watch?v=XWMW7Zexvd İ
4–www.youtube.com/watch?v=B5HelzNOzaA
5–www.youtube.com/watch?v=WINJ8lgJzbc
6-www.youtube.comlwatch?v=lm7egO-IjlI
7–www.youtube.com/watch?v–c-IGooSDwJ8
8-www.youtube.com/watch?v=v3GuipoeVaA
9-www.youtube.comlwatch?v=VWhz7RCHpRY
10-www.youtube.com/watch?v=q7alXHJWIIO
11 -www.youtube.com/watch?v=5oiCStmRfgU
12–www.youtube.com/watch?v=jqQnwDoO2 M
13–www.youtube.com/watch?v—XMM2zW594ts
14-www.youtube.com/watch?v=vIVUFOxKbwk
1 5-www.youtube.com/watch?v= 1 LY5udnX6TS
LINKLERINE ERİŞIMİN ENGELLENMESİNE, DAİR KARARIN AYNEN DEVAMINA karar verilmiştir.
“youtube.com” isimli internet sitesinin tüm kullanıcılarının Anayasa’nın 26.maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğü IHLAL EDİLDİGİNDEN, Mahkememizin
27.03.2014 tarih 2014/358 de ğiş ik iş numaralı kararı nda belirtilen ” İLGİLİ INTERNET SITESINDEKI (youtube.com ) TUM YAYINA ERIŞİMİN ENGELLENMESINE DAİR KARARIN KALDIRILMASINA karar verilmiştir.
Bu kararın gerekçesinde;
Anayasa Mahkemesi’nin 02/04/2014 tarih ve 20 14/3986 Başvuru numaralı kararında belirtildiği üzere, ifade özgürlüğü, sadece “düşünce ve kanaate sahip olma” özgürlüğünü değil aynı zamanda sahip olunan “düşünce ve kanaati (görüşü) açıklama ve yayma”, buna bağlı olarak “haber veya görüş alma ve verme” özgürlüklerini de kapsamaktadır. Bu çerçevede ifade özgürlüğü bireylerin serbestçe haber ve bilgilere, başkalarının fikirlerine ulaşabilmesi, edindiği düşünce ve kanaatlerden dolayı kınanamaması ve bunları tek başına veya başkalarıyla birlikte çeşitli yollarla serbestçe ifade edebilmesi, anlatabilmesi, savunabilmesi, başkalarına aktarabilmesi ve yayabilmesi anlamına gelir. Itiraza konu edilen ihlal iddiasının konusunu oluşturan ifade özgürlüğü, demokratik toplumun temellerinden biri olup toplumun gelişmesi ve bireyin kendini gerçekleştirmesi için vazgeçilmez koşullar arasında yer alır. Düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğü mutlak ve sınırsız değildir. Bu bağlamda düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğü kullanılırken bireylerin hak ve özgürlüklerini ihlal edecek tutum ve davranışlardan kaçınılması gerekir. Nitekim Anayasa’nı n 26. ve 28. maddelerinin koruma altına aldığı düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti Anayasa’nın 13. Maddesine uygun olarak, bu maddelerde belirtilen sebeplerle sınırlandırılabilir.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Handyside/Birleşik Krallık davasında belirtildiği üzere, ifade özgürlüğü, çoğulculuğun, hoşgörünün ve açık fikirliliğin temeli olup bu özgürlük olmaksızın “demokratik toplumdan” bahsedilemez. Yine Anayasa Mahkemesi’nin 23/01/2014 tarih ve 20 13/2602 Başvuru nolu kararında, Anayasa’da sadece düşünce ve kanaatlerin değil, ifadenin tarzları , biçimleri ve araçlarının da güvence altına alındığı, Anayasa’nın 26. maddesinde düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğünün kullanımında başvurulabilecek araçların “söz, yazı , resim veya başka yollar” olarak ifade edildiği ve “başka yollar” ifadesiyle her türlü ifade aracının anayasal koruma altında olduğu gösterilmiştir.
Yine Anayasa Mahkemesi’nin 02/04/20 14 tarih ve 20 14/3986 Başvuru numaralı kararında ifade edildiği gibi, internet modem demokrasilerde başta ifade özgürlüğü olmak üzere temel hak ve özgürlüklerin kullanılması bakımından önemli bir araçsal değere sahip bulunmaktadır. İnternetin sağladığı sosyal medya zemini kişilerin bilgi ve düşüncelerini açıklama, karşılıklı paylaşma ve yaymaları için vazgeçilmez niteliktedir. Bu nedenle düşünceyi açıklamanın günümüzde en etkili ve yaygın yöntemlerinden biri haline gelen internet ve sosyal medya araçları konusunda yapılacak düzenleme ve uygulamalarda devletin ve idari makamların yanı sıra mahkemelerin de çok hassas davranmaları gerekmektedir.
Kamu otoritesince yapılan müdahalenin haklı sebeplere dayanması, hak ve özgürlüklerin sınırlandırılması sırasında hakların özüne dokunulmaması ve ölçülü olunması gerekmektedir. Hakkın amacına uygun şekilde kullanımını son derece zorlaştıran, ciddi suretle güçleştiren, örtülü bir şekilde kullanılamaz hale koyan ve etkisini ortadan kaldıran sınırlamalar öze dokunur niteliktedir (AYM, E.2006/121, K.2009/90, K.T. 18/6/2009).
Sınırlama amacı ile aracı arasında adil bir dengenin gözetilmesi şeklinde tarif edilen ölçülülük ilkesi ile daha az sınırlayıcı ya da daha hafif tedbirlerle sınırlama amacına ulaşılması mümkün olduğu halde hak ve hürriyetleri daha çok sınırlayan, haklardan yararlanacak kişilere daha ağır yükümlülükler getiren düzenlemelerin önlenmesi amaçlanmaktadır. Dolayısıyla belli bir amaca ulaşmak için alınan sınırlayıcı tedbir, gereğinden ağır ve katı ise o sınırlama ölçülü olmayacağı gibi demokratik toplum düzenine de uygun bir sınırlama olmayacaktır (AYM,B.No:2013/2602,23/l/2014, Ş 51)
Anayasamızın 13. maddesine göre temel hak ve özgürlüklere yönelik sınırlamalar ancak kanunla yapılabilir ve demokratik toplum düzeninin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamayacağı gibi hak ve özgürlüklerin özlerine de dokunulamayacağı dikkate alındığında; mahkememiz tarafından içerikleri sakıncalı görülen internet adreslerinin URL bazında, bunun mümkün olmaması halinde tüm bir siteye yönelik erişimin engellenmesi şeklinde, bahsi geçen siteye erişimin tamamen engellenmesini öngören ve sınırları belirsiz bir yasaklama kararı getiren mahkememiz kararının, demokratik toplumların en temel değerlerinden biri olan ifade özgürlüğüne ağır bir müdahale oluşturduğu kanaatine varılmıştır. Bahse konu içerikler nedeniyle *youtube.com isimli internet sitesine erişimin engellenmesi yalnızca bu engellemeye dayanak gösterilen ve URL bazlı verilen kararla mümkün iken, “youtube.com ” isimli internet sitesine tamamen erişimin engellenmesi, “youtube.eom” ağından yararlanan tüm kullanıcıların ifade özgürlüğüne yönelik ağır müdahale niteliğinde olduğu ve ülkemizde milyonlarca kullanıcısı olan bir video paylaşım sitesine eriş imin engellenmesinin bu kullanıcıların Anayasa’nın 26. ve AIHS’nin 10. maddesinde korunan ifade özgürlüğüne müdahale olduğu, bir başka deyişle erişimin engellenmesi yönündeki sınırlamanın temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasına ilişkin kriterlere aykırılık oluşturduğu, özel hayatın korunması ile ifade özgürlüğü arasındaki dengeyi sağlamadığı , bu suretle mahkememiz kararının “youtube.com” isimli internet sitesine erişimin tamamen engellenmesine ilişkin kısmının, Anayasamız ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile güvence altına alınan ifade ve haberleşme hürriyetini kısıtlayabilecek nitelikte olduğu anlaşıldığından, ayrıca Anayasamızın 153/6 maddesinde “Anayasa Mahkemesi kararları Resmi Gazetede hemen yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri bağlar.” şeklindeki düzenleme, karşısında Anayasa Mahkemesi’nin yukarıda sözü edilen 02/04/2014 tarih ve 20l4/3986 başvuru numaralı kararı göz önünde bulundurularak itiraz edenin talebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Kararda da görüldüğü üzere esasen www.youtube.com internet sitesine erişimin tamamen engellenmesinin yerinde olmadığı bunun yerine sadece ilgili URL bağlantılarının engellenmesi gerektiği belirtilmiştir. Esasen 5651 sayılı yasada yapılan değişiklik de bu yöndedir. URL bazlı engellemenin teknik olarak zor olduğu belirtildiğinden bu yöntem henüz uygulanamamıştır. 5651 sayılı yasanın 2.maddesine göre p) (Ek: 6/2/2014-6518/85 md.) URL adresi: İlgili içeriğin internette bulunduğu tam internet adresini ifade eder.
5651 sayılı yasanın 2.maddesine göre (Ek: 6/2/2014-6518/85 md.) Erişimin engellenmesi: Alan adından erişimin engellenmesi, IP adresinden erişimin engellenmesi, içeriğe (URL) erişimin engellenmesi ve benzeri yöntemler kullanılarak erişimin engellenmesini ifade eder.
5651 sayılı yasanın 9.maddesinin 4.fıkrasına göre Hâkim, bu madde kapsamında vereceği erişimin engellenmesi kararlarını esas olarak, yalnızca kişilik hakkının ihlalinin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL, vb. şeklinde) içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verir. Zorunlu olmadıkça internet sitesinde yapılan yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesine karar verilemez. Ancak, hâkim URL adresi belirtilerek içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle ihlalin engellenemeyeceğine kanaat getirmesi hâlinde, gerekçesini de belirtmek kaydıyla, internet sitesindeki tüm yayına yönelik olarak erişimin engellenmesine de karar verebilir.
5651 sayılı yasanın 9/A maddesinin 2.fıkrasına göre Yapılan bu istekte; hakkın ihlaline neden olan yayının tam adresi (URL), hangi açılardan hakkın ihlal edildiğine ilişkin açıklama ve kimlik bilgilerini ispatlayacak bilgilere yer verilir. Bu bilgilerde eksiklik olması hâlinde talep işleme konulmaz.
5651 sayılı yasanın 9/A maddesinin 4.fıkrasına göre Erişimin engellenmesi, özel hayatın gizliliğini ihlal eden yayın, kısım, bölüm, resim, video ile ilgili olarak (URL şeklinde) içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla uygulanır.
Görüldüğü üzere 5651 sayılı yasada yapılan değişikliklerle internet sitesinin tamamına değil sadece ilgili bölümüne (URL) engelleme sisteminin temel alınmaktadır. Bu nedenle Mahkemelerce öncelikle URL engelleme kararının verilmesi gerektiği açıktır. Bu güncel kararla birlikte sadece URL adreslerinin mi engelleneceği yoksa internet sitesinin tamamının mı kapatılmaya devam edeceğini somut olarak görme şansı yakalayabileceğiz. Eğer bu mümkün olursa artık Mahkemelerden internet sitesinin tamamen kapatılması değil de sadece ilgili URL’nin erişimine engellenmesi kararları verildiğini görüyor olacağız.
URL Nedir? Web adreslerinin resmi ismi URL’dir (Uniform Resource Locator)
İnternet’te bir kaynağa (belge veya resim gibi) rastgelen, standart bir formata uygun bir karakter dizgisidir. HTTP URL’leri, daha yaygın tabirle web adresleri, genellikle İnternet tarayıcılarının adres kutusunda gösterilir. URL 1994 yılında Tim Berners-Lee tarafından oluşturulmuştur. URL formatı,UNIX dosya yol referansları esasına dayanır. Slash (/) işareti klasör veya dizinleri ve dosya veya kaynakları ayırmakta kullanılır. Dosya formatları nokta son ekleri kullanılarak sınıflandırılabilirler. file.html veya file.txt istekleri doğrudan yerine getirilirken, file.php, işlenen sonuç son kullanıcıya servis edilmeden önce bir PHP önişlemcisine yollanmasına ihtiyaç duyar.
