Av.Özgür Eralp
Haziran 2003-ANKARA
avukat@ozgureralp.av.tr
Ne olacak bu com.tr’nin hali?
Bilindiği üzere tr uzantılı İnternet alan adları (domain names) ülkemizde ODTÜ tarafından verilmekteydi. Uzunca bir süredir de belgeye dayalı alt alanlarda (örn. “com.tr”) jenerik anlam taşıyan (bir sektör ve kavramı temsil eden, vb.) alan adları, haksız rekabet yaratmamak amacıyla “.tr” Alan Adı Yönetimi tarafından hiçbir kişi ya da kuruluşa verilmiyordu.
Daha sonra İnternet Kurulu’na bağlı çalışan DNS Çalışma Grubu’nda alınan karara göre, “jenerik” kuralı nedeni ile tahsisi yapılmayan alan adları noter huzurunda yapılacak çekilişle isteklilere dağıtılması ve izleyen dönemde de “jenerik alan adları” uygulamasının sona ereceği belirtilmişti.[1][1]
Bu çalışmaya yönelik olarak açılan sitede ise”jenerik” alan adları ile ilgili tüm başvuruların WEB üzerinden (“http://generic.nic.tr” URL adresinden) yapılabileceği belirtilmiş ve başvuruların 08/04/2003 saat 10:00 ile 08/05/2003 saat 23:59 arasında kabul edileceği bildirilmişti.
Aslında sistem başta mantıklı gibi gözükse de bir o kadar problemi de beraberinde getireceğini sanki haber veriyordu. Hazırlanan başvuru sistemine göre başvurulan tüm “jenerik” alan adları http://generic.nic.tr adresinde bir liste halinde ilan edilecek ve yeni başvurular yapıldıkça, ilgili liste sistem üzerinde anında güncellenecek ve güncel liste kullanıcılar tarafından sorgulanabilecekti.
Buraya kadar her şey güzeldi de benim anlayamadığım hala da anlayamamakta ısrar ettiğim husus ise bu alan adları için başvuruda bulunacaklardan istenen belgelerdi.http://generic.nic.tr adresinde kimden hangi belgenin istendiği ise bayağı da ayrıntılı gibi gözüken bir listeyle belirtilmeye çalışılmıştı.
“.com.tr” için gerekli belgeler:
- Ticaret odasından alınmış olan “Faaliyet Belgesi”, “Ticari Sicil Belgesi”, “Oda Sicil Kayıt Sureti”, Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde yayınlanmış olan ticaret ünvanı ilanı,
- Türk Patent Enstitüsü’nden alınmış “Marka Tescil Belgesi”,
- Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Odası’ndan alınmış olan “Sicil Tasdiknamesi”,
- İlgili yerleşim birimine ait portal oluşturmak için başvuran belediyeler için belediye başkanı imzalı talep yazısı,
- Otel ve tatil köyleri için, Turizm Bakanlığı’ndan alınmış “Turizm İşletmesi Belgesi”,
- Seyahat acenteleri için, Turizm Bakanlığı’ndan alınmış “Seyahat Acentesi İşletme Belgesi”,
- Dershaneler için, Milli Eğitim Bakanlığı “Özel Öğretim Kurumları Ruhsatnamesi”,
- Televizyon programları için, Kültür Bakanlığı’ndan alınmış “Televizyon Gösterim Belgesi”,
- Film adları için, Kültür Bakanlığı Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğü’nden alınmış izin belgesi,
- Sanatçılar için bağlı bulundukları meslek birliği, dernek ya da odadan(MESAM, SESAM, ÇASOD, vb.) üye kayıt belgesi,
- Özel hastaneler için, Sağlık Bakanlığı’ndan alınmış “Özel Hastane Açılış ve Mesul Müdürlük Ruhsatı”,
- İrtibat büroları için, Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’nden alınmış “İrtibat Bürosu Açılım Belgesi”,
- Yabancı bir kuruluşun Türkiye distribütörlüğünü ya da temsilciliğini yapan kuruluşlar için, başvurulan alan adına ait tescil belgesi gerekmektedir. Bunun yanı sıra isim sahibi şirketin başvurulan alan adının distribütör ya da temsilci şirket tarafından alınabileceğine dair iznini belgeleyen antetli kağıtları üzerinde, imzalı ve kaşeli yetki belgesi,
- Radyo ve televizyonlar için, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK)’ndan alınmış frekans tahsisini bildiren resmi yazı,
- Dergi ve gazeteler için, “derginin/gazetenin aslı” ve “Mevkute Beyannamesi Alındı Belgesi”,
- Süresiz yayınlar için yayının aslı,
- İlaç isimleri için, “Yabancı Tıbbi Müstahzarlar Ruhsatnamesi”,
- Gemiler için, Türkiye Cumhuriyeti Gemi Tasdiknamesi,
- Çiftlikler için, bağlı bulunduğu ziraat odasından kayıt belgesi.
- “.org.tr” için gerekli belgeler:
- Alan adının tahsisi için başvuru yapan organizasyonun kuruluş kanunu, vakıf senedi veya dernek tüzüğünün “.tr” Alan Adı Yönetimi’ne gönderilmesi gerekmektedir.
- Kar amacı bulunmayan oluşumların “.org.tr” ikinci düzey alt alan adına başvurabilmesi için en az 3 sivil toplum kuruluşundan destek yazısı alması gerekmektedir.
Başvurulara ilişkin olarak istenilen tüm belgelerin ise en geç 09/05/2003 saat 10:00’a kadar “.tr” Alan Adı Yönetimi’ne posta/kargo ile ulaşmış olması gerektiği bildirilmişti. Zarfın üzerine başvurulan alan adının yazılması gerektiği de bildirilmiş eksik belgesi bulunan başvuruların geçersiz sayılacağının altı bir kez daha çizilmişti.
Sonunda olan oldu ülkemize has bir özellikle son günü bekledik ve tüm başvuru sahipleri intenetten başvurularının daha önce yapmalarına karşın belgelerini son gün postaya verdi. Sonra ne mi oldu? Gelin onu da http://generic.nic.tr/ sitesinde yer alan duyuruyla cevap verelim.
“Bir aylık süre içinde toplam 30 bin 811 başvuru yapılmış ve toplam 30 binden fazla belge tarafımıza ulaşmıştır. Bu belgelerin yaklaşık yarısı son gün çinde (08/05/2003) tarafımıza ulaşmıştır. Başvurular ve belgelere ilişkin istatistikler önümüzdeki günlerde http://generic.nic.tr adresinde
yayınlanacaktır.
Bu bilgilerden hareketle, Internet Kurulu DNS Çalışma Gurubu 09/05/2003 Cuma günü yaptığı toplantıda başvuru-belge değerlendirilmesi ve çekiliş sürecini değerlendirmiştir.
Yapılan başvuru sayısının beklenenin çok üzerinde gerçekleşmiş olması,
başvurular ile ilgili belgelerin tek tek değerlendirilmesinin gerektireceği
sürenin uzunluğu göz önüne alınarak, daha önce 12/05/2003 olarak duyurulan “Noter Huzurunda Çekiliş” tarihinin ertelenmesi gerektiği sonucuna varmıştır.
Başvuru-Belge değerlendirme sürecinin ayrıntıları ve “Noter Huzurunda Çekiliş” yeni tarihi ilerleyen günlerde http://generic.nic.tr adresinde
yayınlanacaktır.
Saygılarımızla.”
Evet ne olmuş başvuruların neredeyse yarıya yakını yani 15000 kadarına ilişkin belge son gün ulaşmış dolayısıyla da noter çekilişi ertelenmiş. Şimdi benim asıl merak ettiğim bu başvuru ile ilgili belgeleri kimin nasıl inceleyeceği ve neye göre karar vereceği.
Şimdi size yapılan başvurulardan bazı örnekler vereceğim, yukarıda da hangi belgelerin nerelerden alınacağı belirtilmişti. Biraz empati yapalım ve eğer başvuranlar yerinde olsaydık bu alan adları için hangi belgeleri gönderirdik bir karar verelim. Fıkra gibi ama olsun ben burada birazını verebildim daha fazlasını görmek istiyorsanızhttp://www.generic.nic.tr adresine bakın derim bunlardan daha çok var.
“aaaaaaa.com.tr, aa.com.tr, aakiz.com.tr, abc.com.tr, abd.com.tr, acibadem.com.tr, acikarttirma.com.tr, ad.com.tr, aile.com.tr, alanadi.com.tr, b2b.com.tr, baglanti.com.tr, bebek.com.tr, bedava.com.tr, bekcisaati.com.tr, beraberiyigider.com.tr, bilgi.com.tr, bilgiyarismasi.com.tr, bir.com.tr, bitpazari.com.tr, cennet.com.tr, cep.com.tr, chat.com.tr, cinsel.com.tr, mail.com.tr, makale.com.tr, mason.com.tr,mesaj.com.tr, meslek.com.tr, mezun.com.tr, mp3.com.tr……”