ELSA ANKARA BİLİŞİM HUKUKU ZİRVESİ
17 ŞUBAT 2019 PAZAR
TBB Litai Konukevi – ANKARA
ÖZGÜR ERALP
İNTERNETTE VE SOSYAL MEDYADA ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ
TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI
IV. Özel hayatın gizliliği ve korunması
A. Özel hayatın gizliliği
Madde 20 – Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz. (Mülga üçüncü cümle: 3/10/2001-4709/5 md.) (…)
(Değişik fıkra: 3/10/2001-4709/5 md.) Millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâkın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak, usulüne göre verilmiş hâkim kararı olmadıkça; yine bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça; kimsenin üstü, özel kâğıtları ve eşyası aranamaz ve bunlara el konulamaz. Yetkili merciin kararı yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını el koymadan itibaren kırksekiz saat içinde açıklar; aksi halde, el koyma kendiliğinden kalkar.
(Ek fıkra: 7/5/2010-5982/2 md.) Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar. Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir.
Bölme duvarları ve paravanları olmayan büyük evlerde oturan ilkel
topluluklarda bile “hayali duvarlar” aracılığı ile oluşturulmuş soyut bir mahrem alan vardır
. Peru’nun kuzeydoğusunda böyle evlerde yaşayan Yagualar ve
Laos’taki Lametler buna verilebilecek ilginç örneklerdir. Yagualarda, duvar ve paravanlarla bölünmemiş büyük evlerde yaşayan bir kişi özel bir alan oluşturmak istediğinde, yüzünü evin duvarına döner. Yüzünü evin duvarına dönen adam, kadın ya da çocuk, diğerleri için artık “mevcut değildir”. Evdeki hiç kimse ona bakmaz onu gözetlemez, ne kadar acil olursa olsun ona hitap etmez
.
Laos’taki Lametlerde ise bir ziyaretçinin asla aşmaması gereken
hayali “tabu çizgileri” vardır
. Yine benzer evlerde yaşayan Mehinakularda da mahremiyet az bulunan çok değerli bir şeydir. Yabancı bir eve ya da aynı evde yaşayan başka bir ailenin alanına izin almaksızın elini kolunu sallayarak girmek ayıp karşılanır
. Bu örnekler, ilkel topluluklarda kişiyi (artık mevcut olmayanı) diğerlerinin bakışlarından tamamen koruyan mükemmel bir özel alan olduğunu değil; ama ilkel topluluklarda bile bir özel alana duyulan şiddetli ihtiyacı gösterir7
İngiltere’de 1361 yılında çıkarılan “Justices of the Peace Act” ile sulh
yargıcına başkalarını gizlice dinleyen ve izleyen insanları tutuklama yetkisi verilmesi, özel hayat olgusunun hukuk tarafından korunmasının da yeni olmadığını ortaya koymaktadır. Bununla birlikte özel hayat kavramının bir hak olarak ele alınması çok daha yenidir. Bunda 1890 yılında Amerika’da Harvard Law Review’de yayımlanan ve Samuel D. Warren-Louis D. Brandeis tarafından kaleme alınan “The Right to Privacy” (Mahremiyet Hakkı) isimli
makalenin büyük etkisi vardır11. Özel hayatın gizliliği hakkının “the right to be let alone”(yalnız kalabilme hakkı) olarak tanımlandığı bu makalenin yazılmasına büyük oranda fotoğrafçılığın ve basının ortaya çıkması ve yaygınlaşması neden olmuştur.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin uygulayıcısı konumunda olan
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de özel hayatı tanımlamaktan özenle
kaçınmıştır. Özel hayatın giz alanından daha geniş olduğunu, tanımlanmasının mümkün ve gerekli olmadığını ileri süren Mahkeme, Niemietz v. Germany davasında bu durumu şu şekilde ifade etmiştir: “Mahkeme, özel hayat kavramının tam olarak tanımlanmasının mümkün olduğu ya da böyle bir gayretin gerekli olduğu kanaatinde değildir. Bununla birlikte özel hayat kavramını, bireyin kişisel hayatını dilediği gibi yaşayabileceği bir ‘giz alanı’ ile sınırlamak ve bu alanın dışında kalan dış dünyayı bu alandan bütünüyle ayırmak, onu aşırı sınırlayan bir yaklaşımdır. Özel hayata saygı, diğer insanlarla ilişki kurmak ve bu ilişkileri geliştirmek hakkını da bir dereceye kadar kapsamalıdır…
TÜRK CEZA KANUNU
Özel hayatın gizliliğini ihlal(1)
Madde 134- (1) Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.(1)
(2) (Değişik: 2/7/2012-6352/81 md.) Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması halinde de aynı cezaya hükmolunur.
https://www.haberturk.com/tv/burasi-turkiye/video/yargitaydan-emsal-karar-izinsiz-fotografa-hapis-cezasi/496393
Yargıtay’dan emsal karar! İzinsiz fotoğrafa hapis cezası…
Tatlıtuğ’dan o karelere engelleme
Kıvanç Tatlıtuğ, eşi Başak Dizer ile Hawaii’de gizlice çekilmiş fotoğrafların “özel hayatın gizliliğini ihlal edici nitelikte” olduğunu belirterek mahkemeden kaldırtma kararı çıkarttı.
2016 yılında Paris’te evlenen Kıvanç Tatlıtuğ ile Başak Dizer çifti balayı için Hawaii’yi tercih etmişti. Balayı oteli olarak bilinen Andaz Maui at Wailea’da tatil yapan çiftin fotoğrafları gizlice çekilmiş ve birçok internet sitesinde yayımlanmıştı. Tatlıtuğ, ‘eşiyle olan görüntülerinin gizlice çekilerek yayımlanmasından rahatsızlık duyduğu ve bu paylaşımların özel hayatın gizliliğini ihlal edici nitelikte olduğunu’ belirterek “Kıvanç Tatlıtuğ ile Başak Dizer Hawaii’de tatilde” haberlerine erişimin engellenmesi talebinde bulundu. İstanbul 3.Sulh Ceza Hâkimliği, Tatlıtuğ’un talebini kabul ederek, haberlere erişim engeli getirdi.
https://www.youtube.com/watch?v=t2nSdrKL7VQ
“Özel hayatın gizliliğini ihlal” soruşturması!
https://tr.sputniknews.com/turkiye/201901221037219516-aym-cinsel-iliski-goruntusu-karari/
Anayasa Mahkemesi (AYM), bekar bir astsubayın, birlikte olduğu kadınlarla çektiği cinsel ilişki görüntüleri ve fotoğraflar nedeniyle ordudan atılmasının ‘özel hayatın gizliliğini ihlal’ ettiğine karar verdi.
http://www.milliyet.com.tr/liseli-kizi-kacirip-dehseti-yasatmi-gundem-2829041/
Kendini böyle savundu
Ankara’da, kendisinden ayrılan kız arkadaşı M.A.’yı (17) kaçırarak, cinsel istismarda bulunan ve bu sırada çektiği uygunsuz görüntülerini babasına göndermekle tehdit eden Umut K.’nin (26) tutuklu yargılanmasına devam edildi. Duruşmada mütalaasını açıklayan savcı, “Ne yaptıysam onu sevdiğim için yaptım” diyen sanığın 29 yıl 3 aya kadar hapisle cezalandırılmasını talep etti.
https://www.haberturk.com/is-adamina-tuzak-kurup-santaj-yaptilar-2374477
Kayseri’de, evli olan iş insanı O.A.’ya tuzak kurup, ilişkiye girdiği kadınla uygunsuz görüntülerini gizlice çekerek, para almak için şantaj yaptığı iddia edilen 2’si kadın 4 kişi, polisin düzenlediği operasyonla yakalandı. Gözaltına alınan 4 kişi, sevk edildiği adliyede çıkarıldığı mahkemece tutuklandı
https://www.sondakika.com/haber/haber-mahkum-ettiren-saka-11029990/
İş Yerinde Uyuyan Arkadaşının Ağzına Kalem Sokan Adama Hapis Cezası
https://iha.shgm.gov.tr/public/index?ReturnUrl=%2f
Yargıtay, kabindeki telefon kaydını affetmedi
https://www.mynet.com/yargitay-kabindeki-telefon-kaydini-affetmedi-110100621022
Taksilere kamera zorunluluğunda yeni gelişme!
http://www.milliyet.com.tr/taksilere-kamera-zorunlulugunda-gundem-2715726/
Lüks Otelde, Tuvalete Giren Kadınların Fotoğrafını Çeken Sapığa 2 Ay Hapis Verildi
https://www.sondakika.com/haber/haber-luks-otelin-sapigi-mahkemeye-cikarildi-11289366/
İnsansız Hava Aracı
Kayıt Sistemi
SHT-İHA Talimatı gereğince 500 Gr. üstü İHA sahibi bireysel kişi veya ticari kuruluşların bu sistem üzerinden İHA’larını kayıt ettirmeleri ve sistem üzerinden izin alarak uçuş yapmaları gerekmektedir.
| 14 Şubat 2019 PERŞEMBE | Resmî Gazete | Sayı : 30686 |
| TEBLİĞ | ||
| Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünden: SİVİL HAVACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TARAFINDAN VERİLECEK İDARİ PARA CEZALARI HAKKINDA YÖNETMELİKTE YER ALAN İDARİ PARA CEZALARININ YENİDEN DEĞERLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ (2019/2) |
||
İHA kullanımı suretiyle özel hayatın gizliliğini ihlalin cezası ise 2 bin 124 TL oldu.
Ceza Genel Kurulu 2017/975 E. , 2018/568 K. 27.11.2018
Dosya içeriğine ve mevcut kanıtlara göre olay günü sanıklar ve mağdurun sanık …’in evinde birlikte alkol aldıkları, ilerleyen saatlerde mağdur istirahat etmek için odaya geçtiğinde, sanık …’in azmettirmesi ile ….’ın nitelikli cinsel saldırıda bulunmaya karar verdiği, sanık …’ın bedensel olarak kendisinden zayıf ve alkollü olan mağdurun sözlü ve fiziki olarak karşı koymasına rağmen, sanık …’in de desteği ile zorla anal yoldan vücuduna organ ithal etmesi suretiyle nitelikli cinsel saldırı suçunu, ayrıca sanık … zora dayanan eylemini diğer sanık …’in cep telefonu ile videoya çektiği ve daha sonra bu görüntüleri facebook sayfasında herkese açık olarak yayımlayarak TCK’nın 226/4. maddesine uyan müstehcenlik suçunu işledikleri sabittir.
Kişinin görüntüsü(image) üzerindeki hakkını, 2009 yılına kadar,
basında(press) yayımlanan resim(picture) bağlamında değerlendiren
Mahkeme, Reklos and Davourlis v. Greece davası ile bunun kapsamını
önemli ölçüde genişletmiştir86. Özel bir kliniğin müşteriler için hazırlamayı düşündüğü bir kitapçık için, profesyonel bir fotoğrafçıya çektirilen ve o klinikte doğan bir bebeğin yüzünü gösteren fotoğrafl arla ilgili olan Reklos and Davourlis v. Greece davasında Mahkeme eski içtihatlarına da atıfta bulunarak; özel hayat kavramının, kimlik hakkını(the right of identity)87, kişisel gelişim hakkını(right to personal development)88 ve kişisel özerkliği(personal autonomy)89 kapsadığını, kişiyi diğerlerinden ayıran ve onun özgünkarakterini ortaya koyan görüntüsünün, kişiliğin ve kişisel gelişimin en
önemli bileşenlerinden biri olduğunu, bu nedenle kişinin onu kontrol etme
hakkı bulunduğunu, kontrol hakkının ise (çoğu zaman) kişiye görüntüsünün
kaydına, muhafazasına, çoğaltılmasına ve yayımlanmasına itiraz etme
olanağı sağladığını, bu nedenle kişinin izni alınmaksızın görüntüsünün kaydı,
muhafazası, çoğaltılması ve yayımlanmasının (çoğu zaman) özel hayat
hakkının ihlaline yol açtığını belirtmiştir90. Bununla birlikte Mahkeme, ilgili
kişinin kamuoyunun ilgisini çeken bir kamu fi gürü(public fi gure) olması ve
konunun haber değeri taşıması durumunda “kamu yararı” gerekçesiyle kişinin
görüntüsünün izni dışında kaydedilmesini haklı görmektedir91. Güvenlik
amacıyla kamu otoritelerince çekilen bir fotoğraf ya da görüntünün kişinin
özel hayatına müdahale niteliği taşıyıp taşımadığı ise bunların, nerede ve nasıl
çekildiğine, ne amaçla kullanıldığına ve kamuya açıklanıp açıklanmadığına
bağlıdır. Sokağa yerleştirilen kapalı devre kameranın (CCTV) kaydettiği
ve içinde başvuranın bileklerini kesme anının da bulunduğu görüntülerin
medyaya verilmesini, Mahkemenin, başvurucunun kamu fi gürü olmaması ve
söz konusu halka açık mekânda kamusal bir olayın parçası olarak bulunmaması
ve görüntülerin kamuya açıklanması nedeniyle Sözleşmenin ihlali olarak
görmesi buna örnek olarak verilebilir.
https://www.dr.com.tr/kitap/1984/edebiyat/roman/dunya-roman/urunno=0000000064038