5651 Sayılı Kanunda (İnternet ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele edilmesi Hakkında Kanun) 31 Temmuz tarihinde Resmi gazete yayınlanan 7253 sayılı kanunla çeşitli değişiklikler yapılmıştı. Yapılan bu değişikliklere ilişkin bazı hükümler yayımı tarihine yürürlüğe girmişti. Ancak 2. Maddenin 1.fıkrasının s bendi, ek madde 4 ve geçici madde 5 dün itibariyle yani 01.10.2020 tarihinde yürürlüğe girdi.
Yürürlüğe giren Ek madde 4’ün 10. fıkrasında ‘’ Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir.’’ hükmü bulunmaktadır. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu da 02.10.2020 tarihinde Resmi Gazete de yayınlanan Kararı ile Sosyal Ağ Sağlayıcılar hakkında Usul ve Esasları belirledi.
BTK Sosyal Ağ Sağlayıcılar Hakkında Usul ve Esaslar Kararı
1.Kapsam ve Tanım:
- Sosyal ağ sağlayıcı, Sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişileri ifade eder.
- Bu Karar Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıyı kapsamaktadır. Ancak bu kararın 22. Maddesinde düzenlenen hukuki sorumluluk için Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olması şartı aranmaz.
- Sosyal ağ sağlayıcıların bu sıfatıyla belirlenen yükümlülüklerinin olması, ayrıca içerik veya yer sağlayıcısı olmalarından doğan sorumluluk ve yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz.
- İnternet ortamında yapılan yayının sadece belirli bir kısmında sosyal etkileşim amaçlı içeriğe yer veren gerçek veya tüzel kişiler ile Kişisel internet siteleri, elektronik ticaret siteleri ve haber siteleri gibi sosyal etkileşim amaçlı içeriğin ikincil ve yan bir hizmet olarak sunulduğu platformlar kararın kapsamı dışında kalmaktadır.
2.Temsilci Belirlenmesine İlişkin Yükümlülükler ;
- Yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, yetkili en az bir kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirlemekle yükümlüdür. Bir veya birden fazla kişi temsilci olarak belirlenebilir.
- Temsilci veya temsilciler, gerçek veya tüzel kişi olabilir. Ancak Tüzel kişi olarak belirlenen temsilci veya temsilcilerin; Türkiye’de kurulmuş ve Türk mevzuatına göre tüzel kişiliğini kazanmış olması, gerçek kişi olarak belirlenen temsilci veya temsilcilerin Türk vatandaşı olması zorunludur.
- Sosyal ağ sağlayıcı, temsilci veya temsilcilerin Türkiye’deki tebligata yarar adresi ile e-posta adresine, Kayıtlı elektronik posta adresi bulunan temsilci veya temsilcilerin bu bilgilerine, kolayca görülebilecek ve doğrudan erişilebilecek şekilde internet sitesinde yer vermelidir. Temsilci veya temsilcilerin iletişim bilgilerinde değişiklik olması durumunda bu değişikliklere derhal internet sitesinde yer verilir.
- Sosyal ağ sağlayıcı, temsilci veya temsilcilerin kimlik, unvan ve iletişim bilgilerini Kuruma bildirmekle yükümlüdür. Bu kapsamda bildirilen bilgilerde değişiklik olması durumunda, bu değişiklikler derhal ve en geç yirmi dört saat içinde Kuruma bildirilmelidir.
- Temsilci veya Temsilcilerin Görevleri:
- Kurum, Birlik, adli veya idari makamlarca gönderilecek tebligat, bildirim veya taleplerin gereğinin yerine getirilmesini,
- Kişiler tarafından bu Kanun kapsamında yapılacak başvuruların cevaplandırılması,
- Raporlama yükümlülüğünün yerine getirilmesini,
- Sosyal ağ sağlayıcının içerik veya yer sağlayıcı olmasından doğan sorumluluk ve yükümlülüklerinin yerine getirilmesini,
- Kanun kapsamındaki diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesini temin etmektir.
-
Diğer Yükümlülükler;
- Yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, internet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarını veya özel hayatının gizliliğinin ihlal ettiği içeriklere yönelik olarak kişiler tarafından yapılacak başvurulara cevap vermekle yükümlüdür.
- Sosyal ağ sağlayıcı, kişiler tarafından yapılacak başvuruların kolaylıkla alınabilmesi ile başvurunun Türkçe dil seçeneği kullanılarak yapılabilmesini sağlamalıdır.
- Sosyal ağ sağlayıcı, başvuruları başvurudan itibaren en geç kırk sekiz saat içinde olumlu ya da gerekçesi belirtilmek kaydıyla olumsuz cevap vermelidir. Türkçe yapılan başvuruların Türkçe cevaplanması zorunludur.
- Yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, kendisine bildirilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararlarının uygulanmasına ve kişiler tarafından yapılacak başvurulara ilişkin istatistiksel ve kategorik bilgileri içeren Türkçe hazırlanmış raporları altı aylık dönemlerle Kuruma bildirmek zorundadır.
- Kişilerin başvurularına ilişkin sosyal ağ sağlayıcı tarafından hazırlanan rapor, kişisel verilerden arındırılmak suretiyle sosyal ağ sağlayıcının kendi internet sitesinde de yayınlanır.
- Raporların hazırlanma ve internet sitesinde yayınlanma usulü ile Kuruma bildirim şekline ilişkin hususlar, Kurum tarafından belirlenerek sosyal ağ sağlayıcıya bildirilebilir.
- Yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma yönünde gerekli tedbirleri almalıdır.
- Temel kullanıcı bilgileri ile Kurum tarafından bildirilebilecek hususlara ilişkin verilerin Türkiye’de barındırılması yönünde gerekli tedbirlerin alınmasına öncelik verilmelidir.
- Alınan tedbirlere ilişkin olarak her raporlama döneminde Kurum tarafından bildirilen hususları da kapsayacak şekilde Kuruma bilgi verilmelidir.
-
Temsilci Belirlenmesine İlişkin Yükümlülüklerin Yerine Getirilmemesi;
- Temsilci belirlenmesine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya, Kurum tarafından bildirimde bulunulur.
- Bildirimden itibaren otuz gün içinde temsilci belirlenmesine ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde sosyal ağ sağlayıcıya Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı tarafından on milyon Türk Lirası idari para cezası verilir.
- Verilen idari para cezasının tebliğinden itibaren otuz gün içinde temsilci belirlenmesine ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı tarafından otuz milyon Türk Lirası daha idari para cezası verilir.
- İkinci kez verilen idari para cezasının tebliğinden itibaren otuz gün içinde temsilci belirlenmesine ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı tarafından Türkiye’de mukim vergi mükellefi olan gerçek ve tüzel kişilerin ilgili sosyal ağ sağlayıcısına yeni reklam vermesi yasaklanır. Reklam yasağı kararı uyarınca, sosyal ağ sağlayıcıyla yeni sözleşme kurulamaz ve sosyal ağ sağlayıcıya para transferi yapılamaz. Başkan tarafından verilen reklam yasağı kararı yayımlanmak üzere Resmî Gazete’ye gönderilir. Resmî Gazete’de yayımlanan reklam yasağı kararının uygulanmasına ilişkin hususlar ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından takip edilir.
- Reklam yasağı kararının verildiği tarihten itibaren üç ay içinde temsilci belirlenmesine ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde elli oranında daraltılması için sulh ceza hâkimliğine başvurabilir.
- Başvurunun kabulüne ilişkin hâkim kararının uygulanmasından itibaren otuz gün içinde temsilci belirlenmesine ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde doksan oranına kadar daraltılması için sulh ceza hâkimliğine başvurabilir. Hâkim internet trafiği bant genişliğinin yüzde doksan oranına kadar daraltılması hakkında vereceği kararında, yüzde elliden düşük olmamak kaydıyla, sunulan hizmetin niteliğini de dikkate alarak bir oran belirleyebilir.
- Hâkim tarafından verilen kararlara karşı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı tarafından 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz yoluna gidilebilir.
- Hâkim tarafından verilen kararlar erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere Kuruma gönderilir. Kararların gereği, bildirimden itibaren derhâl ve en geç dört saat içinde erişim sağlayıcıları tarafından yerine getirilir.
- Temsilci belirlenmesine ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmesi hâlinde; verilen idari para cezalarının dörtte biri tahsil edilir, reklam yasağı kaldırılır ve hâkim kararları kendiliğinden hükümsüz kalır. İnternet trafiği bant genişliğine yapılan müdahalenin sona erdirilmesi için erişim sağlayıcılara Kurum tarafından bildirim yapılır.
-
Diğer Yükümlülüklerin Yerine Getirilmemesi;
- Kurum, başvurucunun şikâyeti üzerine, sosyal ağ sağlayıcının Kişiler tarafından yapılan başvuruların cevaplandırılması yükümlülüğünü yerine getirip getirmediğini inceler. Kurum, bu yükümlülüğün yerine getirilmediği gerekçesiyle yapılan başvuruları raporlama dönemlerinde toplu olarak değerlendirir.
- Kurum tarafından yapacağı değerlendirmede;
- Sosyal ağ sağlayıcının yükümlülüğünü etkin bir şekilde yerine getirmek için gerekli sistemleri kurup kurmaması,
- Sosyal ağ sağlayıcının belirli kişilere veya kurumlara düzenli olarak olumsuz cevap vermesi,
- Bu Usul ve Esaslarda belirlenen süreye sistematik olarak aykırı davranması,
- Başvurulara verilen olumsuz cevapların gerekçesiz olması,
hususlarını göz önünde bulundurulur.
- Kişiler tarafından yapılan başvuruların cevaplandırılması yükümlülüğünü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı tarafından beş milyon Türk Lirası idari para cezası verilir.
- Raporlama yükümlülüğünü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı tarafından on milyon Türk Lirası idari para cezası verilir.
-
Çeşitli ve Son Hükümler;
- Yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı hakkında Kanunun ‘’İçeriğin çıkarılması ve erişimin engellenmesi kararları ile yerine getirilmesi’’ ve ‘’Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi’’ başlıklı maddeleri kapsamında verilecek olan idari para cezaları bir milyon Türk Lirası olarak verilir.
- Yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı hakkında, Kanunun ‘’İçeriğin çıkarılması ve erişimin engellenmesi kararları ile yerine getirilmesi’’ ve ‘’İçeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi’’ başlıklı maddeleri kapsamında verilecek olan adli para cezaları elli bin gün olarak verilir.
- İdari para cezasını gerektiren ihlallerin bir yıl içinde her bir tekrarında cezalar bir kat artırılarak uygulanır.
-
Hukuki Sorumluluk:
- Hukuka aykırılığı hâkim veya mahkeme kararı ile tespit edilen içeriğin sosyal ağ sağlayıcıya bildirilmesi durumunda, bildirime rağmen yirmi dört saat içinde içeriği çıkarmayan veya erişimi engellemeyen sosyal ağ sağlayıcı, doğan zararların tazmin edilmesinden sorumludur.
- Bu hukuki sorumluluğun işletilmesi için içerik sağlayıcının sorumluluğuna gidilmesi veya içerik sağlayıcıya dava açılması ile sosyal ağ sağlayıcının Türkiye’den günlük erişiminin bir milyondan fazla olması şartı aranmaz.
-
Bu Usul ve Esasların Kapsamı dışında olunduğuna dair Kuruma yapılan taleplerin değerlendirilmesi:
-
- Sosyal ağ sağlayıcı, Türkiye’den günlük erişiminin bir milyonun altında olması durumunun süreklilik arz ettiği hallerde, bu Usul ve Esasların 22 nci maddesi saklı kalmak kaydıyla kapsam dışında olduğuna dair Kuruma talepte bulunabilir.
- Yapılan teknik değerlendirme neticesinde bu talebin uygun bulunması halinde, Kurum sosyal ağ sağlayıcıya bu Usul ve Esasların 22 nci maddesi saklı kalmak kaydıyla kapsam dışında olduğunu bildirir.
- Kurum, sosyal ağ sağlayıcının Türkiye’den günlük erişiminin bir milyondan fazla olduğunu tespit ederse, yeniden kapsamda olduğuna dair bildirimde bulunur.
- Bu Usul ve Esasların uygulanması sırasında doğacak tereddütleri gidermeye, uygulama birliğini sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapmaya, bu Usul ve Esaslarda yer almayan konularda ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde karar vermeye Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı yetkilidir.
Karara ulaşmak için : https://www.btk.gov.tr/uploads/boarddecisions/sosyal-ag-saglayici-hakkinda-usul-ve-esaslar/274-2020-web.pdf