1. – Dönüşüm Sürecinde Ulusal Yargı Ağı Projesi
Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojileri hayatın birçok alanına girmiş durumdadır. Artık gerçek ve tüzel kişiler ile devletler kendilerini bilgi ve iletişim teknolojileri ile şekillendirmekte, birçok faaliyetinde bu teknolojilere yer vermektedirler. Sanayide ve üretim sürecinde mekanik çözümlerin yanında bu teknolojiler de sıkça kullanılmaktadır.
Kişisel ve kurumsal işlemler, evden alışveriş, fatura veya vergi ödemeleri, rezervasyon işlemleri, bankacılık gibi sayılamayacak kadar uygulama ve hizmet internetten veya bilişim sistemlerinden sunulmaktadır. Belirli bir mekâna ve zamana bağımlı olmaksızın bir düğmeye basılarak veya birkaç tıklama ile birçok işlemin ve faaliyetin gerçekleştirilmesi çalışmaları tüm dünyada hızla sürdürülmektedir.
İnternet ve uygulamaya geçirilen bilişim sistemleri sayesinde insanlar kolay, ucuz ve hızlı bir şekilde; pek çok bilgi ve belgeye erişebilmekte, günlük hayatta ihtiyaçlarını karşılayabilmekte, karşılıklı görüşme ve haberleşmelerini de her geçen gün daha ileri düzeyde yapabilmektedirler.
Belirtilen gelişmeler dikkate alındığında günümüz toplumlarında; bilgi üretme ve paylaşma, bilgiye kolay ve hızlı erişim, bilginin iyi işlenmesi, analiz edilmesi ve kullanılması gibi hususların ön plana çıktığı görülmektedir.
Çağdaş devletlerde, katılımcı demokrasi ve yönetim, saydamlık, hesap verebilirlik, etkinlik, basitlik, az bürokrasi, kaynakların etkin kullanımı, kamu mal ve hizmet sunumlarında hız ve verimliliğin sağlanması gibi amaç ve ilkeler vazgeçilmez esaslar olarak benimsenmiştir. Bilgi ve iletişim teknolojileri de bu esasların hayata geçirilmesinde en etkili araç olarak görülmüştür.
Bu durum özel kurumların yanında kamu kurumlarının da teknolojik gelişmelere paralel olarak kendilerini yeniden yapılandırmalarını zorunlu kılan bir ortamı beraberinde getirmiş, bilim ve teknolojinin kamu işlerinin yürütülmesinde yoğun olarak kullanılması sonucunu doğurmuştur. Bu çerçevede kamu örgütlerindeki klasik kâğıt üzerinde yazışma yönteminin yerini elektronik yazışma yöntemine bırakması, elektronik kurumsallaşmaya (e- kurum) geçilmesi bir tercihten öte zorunluluk haline gelmiştir.
Bu nedenlerle devletler, hızla artan kamusal talepleri karşılamak, hızlı, verimli ve güvenilir şekilde çalışabilmek için, bilgi ve haberleşme teknolojileri ile tam entegre bir yapı içinde, dinamik bilgi tabanlı çözümlerden azami oranda faydalanma ihtiyacını duymuşlardır.
Bilgi ve iletişim teknolojilerini etkin kullanarak, mevcut kültürün, iş modelinin, iş süreçlerinin, ürün ve hizmetlerin; çalışan, vatandaş, iş ortakları ve diğer tüm sosyal paydaşların yararına, bir bütünlük içinde değiştirilmesi anlamına gelmektedir.
Türkiye’nin e-Devlet politikaları zaman içerisinde, küresel ölçekli dijital dönüşüm ve kamu yönetimi reform çalışmaları doğrultusunda önemli değişikliklere uğramıştır.
Geçmiş dönem e-Devlet politikalarının gündeminde, kamu kurum / kuruluşlarının kurumsal süreçlerinin elektronik ortama taşınması ve organizasyon yapılarının güncellenmesi yer almıştır.
Günümüz koşulları, vatandaş odaklı e-dönüşüm, sosyal ağlar, yönetişim ve şeffaflık ile hesap verebilirlik kavramlarını öne çıkartarak, e-Devlet alanındaki planlama, karar verme ve uygulama süreçlerinde rol oynayan tüm paydaşlar ile devlet arasındaki ilişkilerin yeniden tanımlanmasını gerektirmektedir.
Son yıllarda Türkiye’de kamu sektöründe karar alma ve uygulama süreçlerinde devletin diğer aktörler ile olan ilişkilerinde daha katılımcı, şeffaf ve bütüncül bir yaklaşımın izlenmesi için önemli adımlar atılmaktadır.
2. Adalet Bakanlığı Stratejik Planı 2015-2019
Adalet hizmetlerinin bilişim altyapısı önemli gelişme kaydedilen alanların başında gelmektedir. Ülkemizin Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı ile somutlaşan e-dönüşüm stratejisinin önemli bir ayağını oluşturan Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP), alanında öncü rol üstlenmiş ve küresel ölçekte örnek alınır bir hale gelmiştir. Sistemin donanım ve yazılım alt yapısı sürekli güncellenebilir biçimde oluşturulmuş, iç otomasyon ile bilgi otomasyonu sistemleri kurulmuş ve dış birimlerle bütünleşmesi sağlanmıştır.
Birinci Plan döneminde; sistemin diğer kurumlarla bütünleşmesinin yanı sıra, yararlananlara yönelik adalete erişimi güçlendiren birçok uygulama geliştirilmiştir. Bu Plan döneminde özellikle;
-bütünleşme kapasitesinin artırılması,
-güvenliğin güçlendirilmesi
-adalet kurumlarını birbirine bağlayan Sesli ve Görüntülü Bilişim Sisteminin (SEGBİS) yaygınlaştırılması hususlarına ağırlık verilmiştir.
-İnternet üzerinden adli süreçler konusunda bilgilendirmeye yönelik uygulamalar da geliştirilmiştir. UYAP üzerinden elektronik imza ile dava açma ve dava bilgilerine ulaşma, SMS aboneliği ile bilgilendirme imkânları bu alanda önem taşıyan diğer çalışmalardır.
-UYAP kapsamında tüm iş ve işlemlerin bilişim sistemi üzerinden yapılması ile başta yargı kurumları olmak üzere ilgili kurumlarla e-devlet kapsamında bütünleşmesinin sağlanması önem taşımaktadır.
-Sesli ve Görüntülü Bilişim Sistemi (SEGBİS) ile yargı yerleri arasında ayrı bir iletişim ağı kurulmaktadır. Uzaktan ifade alma yöntemi yargı mensuplarının da işlerini kolaylaştırmakta ve ceza infaz kurumlarından adliyelere nakil de azalmış bulunmaktadır. Önümüzdeki süreçte sistemin kullanım alanı daha da genişletilecektir.
-İcra ve iflâs dairelerinde yapılan tüm işlemlerin elektronik ortamda yapılmasının yanı sıra, icra ve iflâs dairelerine yapılacak her türlü tahsilat ve reddiyatın banka aracılığıyla yapılarak nakit para alış verişinin önüne geçilmiştir. Plan döneminde icra satışlarına UYAP aracılığıyla elektronik teklif yoluyla katılma usulü getirilmiştir. Bunlar dışında icra dairelerinin etkinliğinde en önemli unsur olan insan kaynakları kapasitesi de geliştirilmiştir.
-İnternet üzerinden adli süreçler konusunda bilgilendirmeye yönelik uygulamalar da geliştirilmiştir. UYAP üzerinden elektronik imza ile dava açma ve dava bilgilerine ulaşma, SMS aboneliği ile bilgilendirme imkânları bu alanda önem taşıyan diğer çalışmalardır.
2.1. Genel Hedefler
Hedef 1 Tebligat Sisteminin Güçlendirilmesi Stratejiler:
- Elektronik tebligatın etkin biçimde kullanılması sağlanacaktır.
- Tebligat sisteminin sadeleştirilmesine yönelik çalışmalar yapılacaktır.
- Yargı çalışanları ile tebligat memurlarına eğitim verilerek hata payı azaltılacaktır.
- Hizmetten yararlananların farkındalığı arttırılacaktır.
- Uluslararası adli tebligat işlemleri yeniden yapılandırılacaktır.
Hedef 2 Yargısal Süreçler Konusunda Yararlanıcıları Bilgilendirme Mekanizmalarının Kurulması Stratejiler:
- Bakanlık ve adliye internet sitelerinin standartları belirlenecek ve internet sitelerinin bu standartlara uygun biçimde güncel tutulması sağlanacaktır.
- Adliyelerde yararlanıcılara sunulmak üzere yol gösterici ve kullanıcı dostu görsel materyaller hazırlanacaktır
Hedef 3 Arşiv Hizmetlerinin Geliştirilmesi Stratejiler:
- Adliye arşivlerinde teknolojik imkanların etkin kullanımı sağlanacaktır.
- Elektronik arşiv uygulaması başlatılacaktır.
Hedef 4 Yargıda Bilişim Hizmetlerinin Geliştirilmesi / Adalet İstatistiklerine İlişkin Kapasitenin Güçlendirilmesi Stratejiler:
- Bilişim sisteminin teknolojik altyapısı ve insan kaynakları kapasitesi sürekli geliştirilecektir.
- Yargı hizmetlerinde SEGBİS uygulaması yaygınlaştırılacaktır.
- Duruşmaların sesli ve görüntülü olarak da kayıt altına alınması sağlanacaktır.
- UYAP’ın yargılamalar açısından önem taşıyan konularda diğer kurumlarla entegrasyonu artırılacaktır.
- Yargı bilişim sisteminin mobil uygulamaları geliştirilecektir.
- Adalet istatistiği üretilen alan sayısı artırılacaktır.
E-adalet sistemi; güvenilir, adil, etkili, hızlı, verimli ve şeffaf bir yargılama mekanizması oluşturulmasına önemli oranda yardımcı olacak, yargı giderlerinin azaltılmasını, yargı çalışanlarının kıymetli vakitlerini ve dikkatlerini bürokratik işlemlerden öte asıl işlerine vermelerini, iş yükünü hafifleterek personelin moralinin arttırılmasını ve kaynakların etkin kullanımını da sağlayacaktır.
2.2. Bilgi İşlem Daire Başkanlığının Hedefleri
Adalet Bakanlığı’nın 2015-2019 Stratejik Planında; Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığını
ilgilendiren amaç ve hedefler şöyledir:
Amaç 1: Hukuk ve Ceza Adaleti Sisteminin Kalitesini ve Etkinliğini Geliştirmek
Hedef 1: Soruşturmaların Etkinliğinin Artırılması
Stratejiler:
- UYAP sistemi ile adli kolluk bilişim sistemlerinin bütünleşmesi sağlanacaktır
Performans Göstergeleri:
- UYAP sistemi ile adli kolluk bilişim sistemlerinin tam bütünleşmesi
Hedef 2: Tebligat Sisteminin Güçlendirilmesi
Stratejiler:
- Elektronik tebligatın etkin biçimde kullanılması sağlanacaktır
Performans Göstergeleri:
- Tüm adalet teşkilatında elektronik tebligatın kullanılmaya başlanması
Amaç 2: Adalete Erişim ile Mağdurlara ve Dezavantajlı Gruplara Yönelik
Uygulamaları Geliştirmek
Hedef : Yargısal Süreçler Konusunda Yararlanıcıları Bilgilendirme
Mekanizmalarının Kurulması
Stratejiler:
- Bakanlık ve adliye internet sitelerinin standartları belirlenecek ve internet
sitelerinin bu standartlara uygun biçimde güncel tutulması sağlanacaktır
Performans Göstergeleri:
- İnternet sitelerinin standartlarının belirlenmesi
- İnternet sitelerinin standartlara uygun biçimde oluşturulması ve güncel tutulması
Amaç 3: Organizasyon Yapısı ile Fiziki ve Teknik Altyapıyı Güçlendirmek
Hedef 1: Yargıda Bilişim Hizmetlerinin Geliştirilmesi / Adalet İstatistiklerine
İlişkin Kapasitenin Güçlendirilmesi
Stratejiler:
- Bilişim sisteminin teknolojik altyapısı ve insan kaynakları kapasitesi sürekli
geliştirilecektir
- Yargı hizmetlerinde SEGBİS uygulaması yaygınlaştırılacaktır.
- Duruşmaların sesli ve görüntülü olarak da kayıt altına alınması sağlanacaktır.
- UYAP’ın yargılamalar açısından önem taşıyan konularda diğer kurumlarla
entegrasyonu artırılacaktır
- Yargı bilişim sisteminin mobil uygulamaları geliştirilecektir
- Adalet istatistiği üretilen alan sayısı artırılacaktır
Performans Göstergeleri:
- Teknolojik altyapının ve insan kaynakları kapasitesinin geliştirilmesi
- SEGBİS sisteminin etkinleştirilmesi
- Duruşmaların sesli ve görüntülü olarak da kayıt altına alınması
- Entegrasyonun tamamlandığı kurum sayısı
- İhtiyaç duyulan tüm alanlarda istatistik üretilmeye başlanması
- Mobil uygulamaların geliştirilmesi
Hedef 2: Denetim Mekanizmasının Daha Etkin Hale Getirilmesi
Stratejiler:
- Denetim uygulamalarının UYAP üzerinden de yapılması sağlanacaktır
Performans Göstergeleri:
- Denetim uygulamalarının UYAP üzerinden de yapılması
Hedef 3: Adalet Teşkilatının Fiziki ve Teknik Kapasitesinin Geliştirilmesi
Stratejiler:
- Adalet teşkilatının teknik altyapısının güçlendirilmesi çalışmalarına devam
edilecektir
- Yatırım Programında yer alan projeler tamamlanacaktır
Hedef 4: Mahkeme Yönetimi Sisteminin Güçlendirilmesi
Stratejiler:
- Mahkeme yönetimi sistemi uygulaması ağır ceza merkezleri dışında da
yaygınlaştırılacaktır
- Adliyelerde danışma masası, ön bürolar ve kısıtlı alan uygulaması
yaygınlaştırılacaktır
Performans Göstergeleri:
- Mahkeme yönetimi sistemi uygulamasının yaygınlaştırılması
- Danışma masası, ön büro ve kısıtlı alan uygulamasının yaygınlaştırılması
Hedef 5: Arşiv Hizmetlerinin Geliştirilmesi
Stratejiler:
- Adliye arşivlerinde teknolojik imkanların etkin kullanımı sağlanacaktır
- Elektronik arşiv uygulaması başlatılacaktır
Performans Göstergeleri:
- Arşivlerde teknolojik imkanların kullanılması
- Elektronik arşiv uygulaması ve arşiv konusunda eğitim verilmesi
2015-2019 Stratejik Planı döneminde; UYAP bilişim sisteminin diğer kurumlarla bütünleşmesinin yanı sıra, yararlanıcılara yönelik adalete erişimi güçlendiren birçok uygulama geliştirilmiştir. Özellikle kolluk birimleri ile entegrasyon bu alanda sağlanan en önemli gelişmelerden olmuştur.
Avukatlara sunulan hizmet çeşitliliğini artırmak ve yargılama işlemlerini daha rahat takip edebilmelerini sağlamak amacıyla hazırlanan CELSE (Mobil Avukat Bilgi Sistemi) uygulaması da bu dönemde hizmete sunulmuştur. Plan döneminde aşama kaydedilen bir diğer alan ise adalet hizmet binalarının yenilenmesidir.
2014 yılından bu yana 54 hizmet binası tamamlanmıştır. 2014 yılı itibariyle adalet hizmetlerinin verildiği kapalı alan toplamı 2.724.2016 metrekare iken 2018 yılı sonu itibariyle bu rakam 3.902.477 metrekareye yükselmiştir.
Ayrıca; abonelik sözleşmesinden kaynaklanan ve vekille takip edilen para alacaklarına ilişkin ilamsız icra takiplerinin haciz aşamasına kadar olan işlemlerinin icra dairesine gelinmeden, UYAP ve PTT entegrasyonu ile oluşturulan Merkezi Takip Sistemi üzerinden yürütülmesine imkân tanıyan bir takip prosedürü hayata geçirilmiştir. (https://sgb.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/27102020154519Stratejik%20Plan%20(2019-2023)%2023.10.2020.pdf )
3. 2016- 2019 Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı
2016-2019 Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı; Türkiye’nin 2023 vizyonu, Onuncu Kalkınma Planı ve 2015-2018 Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı (BTS) çerçevesinde, kurum / kuruluşların stratejik planları, diğer ulusal strateji belgeleri (“Kayıt Dışı Ekonominin Azaltılması Programı Eylem Planı”, “Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi ve Eylem Planı”, “Türkiye Ulaşım ve İletişim Stratejisi Hedef 2023” vb.) ve e-Devlet ekosistemindeki tüm paydaşların ihtiyaçları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Avrupa Birliği (AB) ”Dijital Gündem 2020 Strateji Belgesi ve 2016-2020 e-Devlet Eylem Planı”, Birleşmiş Milletler (BM) ”Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SDGs) perspektifi” ile Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) “Dijital Devlet Stratejileri Hakkında Konsey Tavsiyeleri” gibi uluslararası belgeler Strateji ve Eylem Planı’nın hazırlanmasında önemli referanslar olmuştur.
Bu belge ile somutlaşan eDevlet politikasının şekillendirilmesinde ve uygulanmasında bütüncül ve sürdürülebilir bir “e-Devlet Ekosistemi” stratejik bakış açısı benimsenmiştir.
e-Devlet vizyonuna ulaşmak için e-Devlet ekosistemi bakış açısı ile aşağıda belirtilen stratejik amaçlar tanımlanmıştır:
Stratejik Amaç 1: e-Devlet Ekosisteminin Etkinliğinin ve Sürdürülebilirliğinin Sağlanması
Stratejik Amaç 2: Altyapı ve İdari Hizmetlere Yönelik Ortak Sistemlerin Hayata Geçirilmesi
Stratejik Amaç 3: Kamu Hizmetlerinde e-Dönüşümün Sağlanması
Stratejik Amaç 4: Kullanım, Katılım ve Şeffaflığın Artırılması
Belirlenen her bir stratejik amaç, e-Devlet politikasına makro düzeyde yön verecek üst seviye eksen ifadesidir. Stratejik amaçlara ulaşılması için 13 hedef belirlenmiştir. Hedeflerin gerçekleştirilmesi için 43 eylem tanımlanmıştır. Belirlenen 4 stratejik amaç, 13 hedef ve 43 eylemin her biri e-Devlet vizyonunun temel değerleri doğrultusunda şekillenmiştir. Aşağıda yer alan makro seviye göstergeler 2016-2019 Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı’nın başarı kriterleri olarak tanımlanmıştır.
Eylem planının tamamlanması ile belirlenen makro seviye göstergelerde yükselme hedeflenmektedir.
e-Devlet hizmet sunum etkinliği
e-Devlet hizmetlerinin kullanımı
e-Devlet hizmetlerinden memnuniyet
e-Devlet ile sağlanan kamu yararı
Türkiye’nin uluslararası e-Devlet endekslerindeki konumu
Türkiye’de e-Devlet politikalarının ve çalışmalarının çerçevesini Şekil 1’de yer alan plan ve belgeler belirlemiştir
Türkiye’de dava süreçleri ile ilgili işlemler Adalet Bakanlığı tarafından devreye alınan UYAP sistemi ile elektronik ortamdan takip edilmektedir. Sisteme vatandaş, avukat, kurum ve bilirkişi gibi farklı profillerde kullanıcıların erişimini sağlamak üzere portallar geliştirilmiştir.
Vatandaşlar Sistem’e e-imza, mobil imza ya da e-Devlet şifresini kullanarak Vatandaş Portalı üzerinden erişebilmekte ve kendileri ile ilgili olan adli ve idari yargı birimlerinde görülmekte olan dava dosyalarındaki gelişmelerden haberdar olabilmekte ve dava süreci hakkında bilgi alabilmektedir. E-imza / mobil imza sahibi olmayan, sadece e-Devlet şifresi olan vatandaşlar; dosya kapak bilgilerine; e-imza sahibi vatandaşlar ise fiziki ortamda görülen dosyanın içeriğine ulaşabilmektedir.
Alacaklının borçludan alacağını devlet gücünü kullanarak almak için icra müdürlüğünde başlattığı hukuki işlem ise icra takibidir.İcra takibi başlatılacağı durumlarda ise; açılacak takip türüne göre, icra/ödeme emri, borçlu ve alacaklı bilgileri, borç bilgileri, icra dairesi ve dosya bilgileri yazılarak doldurulan Örnek 1 takip talebi, tebliğ zarfı ve bir adet dosya ile birlikte icra müdürlüğüne gidilerek işlemler başlatılır. İşlemler borçlunun ikamet yerinin bağlı olduğu adliyenin icra tevzi bürosuna yapılır. İcra takibi başlatıldıktan sonra icra müdürlüğü borçluya ödeme emri gönderir. Borçlu süresi içinde ödeme emrine itiraz etmez ise icra takibi kesinleşir.
Avukatlar, UYAP Sistemi’nin Avukat Portalı üzerinden hukuk davaları açabilmektedir. Ayrıca icra dairelerine gitmeksizin avukat bürolarından online takip başlatabilmekte ve süreç takip edilebilmektedir. UYAP sistemi birçok kurum ve kuruluş ile entegre edilmiştir ve ihtiyaç duyulan belgelerin birçoğu elektronik olarak temin edilebilmektedir.
4. 2019-2023 Adalet Bakanlığı Stratejik Planı
4.1. Stratejik Amaçlar
- Ceza adaleti sisteminin etkinliğinin artırılması.
- Hukuk yargılaması ile idari yargılamanın sadeleştirilmesi ve etkinliğinin artırılması.
- Performans ve verimliliğin artırılması.
- İnsan kaynaklarının nitelik ve niceliğinin artırılması.
- Temel hak ve özgürlüklerin korunarak geliştirilmesi, savunma hakkının etkin kullanılmasının sağlanması.
- Yargıda şeffaflığın geliştirilmesi, adalete erişimin kolaylaştırılması ve hizmetlerden memnuniyetin artırılması.
4.2. Stratejik Hedefler
- Kovuşturma öncesi çözüm araçları ve soruşturma süreçleri güçlendirilecektir.
- Özel hukuk alanında adli yardıma başvuru prosedürü kolaylaştırılacak, standart bir başvuru formu oluşturulacak ve e-Devlet üzerinden başvuru imkânı getirilecektir.
- Başta adil yargılanma hakkı olmak üzere temel hak ve özgürlüklerin korunması ilkesinin gözetilmesi suretiyle suç ve yaptırım sistemi gözden geçirilerek yeniden düzenlenecektir.
- Mahkemelerin görev alanları yeniden düzenlenecek ve bazı basit fiillere ilişkin süreçlerin kısaltılması için yeni bir usul getirilecektir.
- Çocuk adaleti sistemi, onarıcı adalet yaklaşımıyla yeniden yapılandırılacak ve mağdur odaklı bir yaklaşım benimsenecektir.
- Cezaların infazı alanında genel infaz usullerinin uygulanmasında sakınca bulunanlara yönelik uygulamalar geliştirilecek ve güncel teknolojilerin sisteme entegrasyonu sağlanacaktır.
- Ceza infaz kurumlarının yönetim kapasitesi geliştirilecek, kurumlarda bulunanların topluma uyum süreçlerine yönelik ıslah önlemleri artırılacak ve koşullu salıverilme sistemi iyileştirilecektir.
- Adli sicil arşiv kayıt sistemi, kişinin maddi ve manevi varlığının geliştirilmesi ve cezaların ıslah edici olması ilkeleriyle bağdaşacak şekilde yenilenecektir.
- Hukuk yargılamalarının basitleştirilmesi sağlanacak ve yargılamaların uzamasına sebebiyet veren usul hükümleri değiştirilecektir.
- Hukuk uyuşmazlıklarında alternatif çözüm yöntemleri yaygınlaştırılacaktır.
- Noterliklerin görev tanımları, yargının iş yükünü de azaltacak şekilde yeniden düzenlenecektir.
- İcra ve iflas sisteminin yönetim, personel ve teşkilat yapısı güçlendirilecektir.
- Alacaklı ve borçlu arasındaki hassas dengenin gözetilmesi suretiyle, icra satış sistemi yenilenecek ve takiplerde vatandaşlara yansıyan maliyetler azaltılacaktır.
- İdari yargılama usulünün sadeleştirilmesi ve etkinliğinin artırılması sağlanacaktır.
- “Yargıda Hedef Süre” uygulaması vasıtasıyla sistemin şeffaflığı artırılacak ve makul sürede yargılanma hakkı daha etkin korunacaktır.
- İstinaf mahkemeleri güçlendirilecektir.
- Bilirkişilik sisteminin etkinliği ve verimliliği artırılacaktır.
- Tebligattan kaynaklanan sorunlar giderilecektir.
- Teknolojik imkânlardan da yararlanılarak adalet hizmetlerinin vatandaş odaklı sunulması sağlanacaktır.
- Mahkeme yazı işleri müdürlükleri güçlendirilecektir.
- Yargıda bilişim sistemleri geliştirilecektir.
- Adli Tıp Kurumu’nun kapasitesi güçlendirilecek ve adli tıp hizmetleri ülke geneline yaygınlaştırılacaktır.
- Yeni bir adliye mimarisi geliştirilecek ve mevcut hizmet binaları adalete erişimin kolaylaştırılması için yapılandırılacaktır.
- Duruşma saatlerinin aynı ya da çok kısa aralıklarla verilmesi uygulamasına son verilecek ve duruşmaların hâkim, savcı ve avukatların işin esasına yoğunlaşmasını sağlayacak şekilde yeniden tasarlanması sağlanacaktır
- Adalet dairelerindeki delil saklama standartları yükseltilecek ve adliyelerde arşiv hizmetleri geliştirilecektir.
- İlgili kurumlarla iş birliği halinde uluslararası adli yardımlaşma, adli iş birliği ve Avrupa Birliği’ne üyelik sürecine ilişkin kapasite geliştirilecektir.
- Hukuk alanındaki mesleklere giriş sisteminde yeni bir model getirilecektir.
- Hâkim ve savcı yardımcılığı müessesesi oluşturulacak ve mesleğe giriş usulü değiştirilecektir.
- Meslek içi eğitimin niteliği geliştirilecektir.
- Hâkim, Cumhuriyet savcısı ve yargı çalışanı sayısı artırılacak, yargısal faaliyetlere destek veren uzmanlık hizmetleri geliştirilecek ve ihtisas mahkemeleri kurulacaktır.
- Niteliğin artırılması hedefi çerçevesinde avukatlık mesleğine giriş usulü değiştirilecektir.
- Savunmanın yargılamalara daha etkin katılımı sağlanacaktır.
- Hak ve özgürlüklere ilişkin standartları yükseltmek üzere mevzuat gözden geçirilecek ve gerekli değişiklikler yapılacaktır.
- Yeni bir İnsan Hakları Eylem Planı hazırlanacak ve etkili bir şekilde uygulanacaktır.
- Yargı hizmetlerinden memnuniyeti etkileyen unsurların tespiti için çalışmalar yapılacaktır.
- Vatandaşların işlerini kolaylaştıracak uygulamalar geliştirilecektir.
- Yargıda medya ve halkla ilişkiler kurumsallaştırılacaktır.
- Adalet sistemi konusunda kamuoyunu bilgilendirme mekanizmaları güçlendirilecektir.
- Adli ve idari yargıda, faaliyet raporlarının kapsamı genişletilecek ve kamuoyunda bilinirliği artırılacaktır.
- Tanıklığı zorlaştıran uygulama ve yaklaşımlar ortadan kaldırılacaktır.
- Adalete etkin erişim için adli yardım sistemi güçlendirilecektir.
Bu ders notları ve tüm içeriği ile ilgili Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleriyle korunan mali (İşleme, yayma, çoğaltma, temsil, İşaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkı) ve manevi fikri hakların tümü Avukat Öğretim Görevlisi Özge EVCİ ERALP’e aittir. Bu ders notları izinsiz çoğaltılamaz, yayımlanamaz ve izin alınmadan kullanılamaz, internet sitelerinde yayınlanamaz.
Av.-Öğretim Görevlisi Özge Evci Eralp 2021-2022