Konu 23 – UYAP SMS Sistemi ve E-Tebligat

1. UYAP SMS Bilgi Sistemi

http://www.sms.uyap.gov.tr/

Adalet Bakanlığı, mahkeme kararlarının ve diğer adli işlemlerin SMS yoluyla ilgililerin cep telefonlarına gönderilmesi için AVEA, VODAFONE, TURK TELEKOM ve TURKCELL’le işbirliği protokolü imzalamıştır. Ulusal Yargı Ağı Projesi’nin (UYAP) mobil ayağını teşkil eden UYAP SMS Bilgi Sistemi’yle avukatlar ve vatandaşlar dava açılması, icra takibi başlatılması, duruşma tarihi gibi bilgileri adliyeye gitmeden cep telefonlarına gönderilen kısa mesajlarla öğrenebilmektedir.

UYAP SMS Bilgi Sistemi; adli ve idari mahkemeler ve icra daireleri gibi birimlerce gerçekleştirilen ve taraflara iletilmesi gereken bilgi, veri ve duyuruların GSM Operatörleri aracılığıyla avukatlara ve ilgili kişilere SMS yolu ile sunulmasını amaçlamaktadır. Bu sistem sayesinde, adli makamlardaki yetkililer, UYAP portalları üzerinden işlemlerini onayladıkları anda otomatik olarak ilgili kişilere SMS gönderilmektedir.

1.1. Sistemin Amaçları

1 Nisan 2008 tarihinde hizmete giren sistemin amaçları aşağıdaki gibidir:

Avukat ve vatandaşların adliyelere giderek ilgili oldukları dosya ya da işlemler hakkında bilgi almak için harcadıkları zaman, emek ve masrafı ortadan kaldırmak
Adli işlem bilgilerinin taraflara en hızlı şekilde bildirilmesi,
Bilgilere her an her yerden ulaşılabilmesi,
Tarafların UYAP sistemindeki dosyalarında yapılan işlemlerden anında haberdar edilmesi,
Tebligat sürecinin kısaltılması ile tebligat ve kırtasiye giderinin azaltılması
Sistemin yaygın bir şekilde uygulanmasıyla adliyelerdeki iş yükünün azalması, işlemlerin hızlanması ve uygulamada şeffaflığın sağlanması

UYAP’ın mobil ayağını teşkil eden UYAP SMS Bilgi Sistemiyle avukatlar ve vatandaşlar dava açılması, icra takibi başlatılması, dava safahatı, duruşma tarihi gibi bilgileri adliyeye gitmeden cep telefonlarına otomatik olarak gönderilen kısa mesajlarla öğrenebilmektedir.

1.2. Sistemin İşleyişi

Bu sistem sayesinde, adli makamlardaki yetkililer, UYAP portalları üzerinden işlemlerini onayladıkları anda otomatik olarak ilgili kişilere SMS gönderilmektedir.

UYAP üzerinden onay süreci tamamlanan ve gönderilmesi uygun görülen işlemlere ilişkin veriler belirlenen içerikle kullanıcıların cep telefonlarına SMS yolu ile iletilmektedir.
Sistem İlk Bilgilendirme SMS’i ile abone olan avukat ve vatandaşlara vekili ya da tarafı oldukları davayla ilgili ilk işlem hakkında somut bilgiler veren bir mesaj göndermektedir. Örneğin; “Hakkınızda Ankara 28. İcra Müdürlüğünde 2008/15 numara ile icra takibi başlatılmıştır, daha fazla bilgi almak istiyorsanız 4060 numaralı servise mesaj göndererek bilgi alın ya da abone olun” şeklindeki bir mesajla ilgili kişiye bilgi verilmektedir.
Kullanıcılar, dilerlerse anlık sorgulama ile istedikleri bilgilere ulaşabilmekte ya da sisteme kaydolarak (abonelik sistemi) sorgulama yapmaksızın bilgilerin SMS yolu ile kendilerine gelmesini sağlayabilmekteler.
Avukat ve vatandaşlar Anlık Sorgulama ile herhangi bir abonelik söz konusu olmaksızın, öğrenmek istedikleri dava ya da işlemle ilgili kısa mesajı 4060’a göndererek, sistem tarafından kendilerine gönderilen cevap SMS’i ile bilgi alabilmekteler. Bu durumda ilgili oldukları dava ya da işlemle ilgili bilgiler abonelik söz konusu olmadığı için ancak sorgulama yaptıkça kendilerine gönderilebilmektedir. Bilgi almak için sisteme gönderilen kısa mesaj içeriklerine, Adalet Bakanlığı web sayfasından (http://www.sms.uyap.gov.tr/icerikler.asp) ulaşılabilmektedir.
Kayıtlı Sorgulama ile sisteme kayıt yaptıran avukat ve vatandaşlara ilgili oldukları dava ya da işlemlerle ilgili süreçler hakkında SMS yolu ile sürekli olarak bilgilendirme yapılmaktadır. Avukatlar ayrıca vekil olarak katıldıkları dava ya da işlemlerle ilgili bilgilendirmelerin içerik ve düzeyini Avukat Portalı üzerinden (https://avukat.uyap.gov.tr) belirleyebilmektedir. Bu sayede bir dosyada sadece bilirkişi inceleme raporunu bekleyen avukat bu dosyada bilirkişi raporuyla ilgili SMS alırken, başka bir dosyada yargılama süreçlerinin tamamını takip etmek isteyen aynı avukat ilgili dosyada seçtiği tüm süreçlerle ilgili olarak bilgilendirme SMS’i alabilmektedir.

1.3. SMS Bilgi Sisteminin Faydaları

E-devletten, m-devlete (mobil devlet) geçilmesi için bir adım atılmıştır.
Vatandaşın zaman ve mekân sınırı olmadan taleplerini devlete iletebileceği ve cevabını derhal alabileceği bir platform oluşturulmuştur.
Avukat ve vatandaşların adliyelere giderek ilgili oldukları dosya ya da işlemler hakkında bilgi almak için harcadıkları zaman, emek ve masrafın ortadan kaldırılması imkânı sağlanmıştır.
Yargı birimlerince yapılan işlemlerin taraflara en hızlı şekilde her an her yerde bildirilmesi sağlanmıştır
Yargılama aşamasının tüm süreci önemli oranda şeffaf hale getirilmiş ve bunun sonucu olarak otomatik denetim sağlanmıştır.
Yargı birimleri için iş gücü kaybı engellenmiştir.
Yargının hızlanmasına katkı sağlanmıştır.
Bilgi edinme hakkının kullanımı bürokrasi olmaksızın etkin şekilde sağlanacaktır.Mağduriyetlerin ve hak kayıplarının önüne geçilecektir.
Ayrıca soruşturma ve dava dosyalarındaki taraflara (sanık, tanık, müdafii, vekil, şikâyetçi, müdahil vs.) yargı birimlerine gelmeleri için tebligat gerektiren durumlarda UYAP SMS Bilgi Sistemi kullanılarak UYAP ekranlarından SMS gönderilebilmektedir. Bu SMS’ler resmi tebligat yerine geçmemektedir. Söz konusu SMS’e rağmen avukat ya da vatandaş mahkemeye gelmezse bilinen usulde tebligat çıkarılmaktadır. Ancak uygulamada vatandaşların % 90 oranında bu SMS’lere uyarak mahkemeye geldikleri görülmüştür. Bu çerçevede vatandaşların SMS’lere uyarak mahkemeye gelmeleri sayesinde tebligat ücretlerinden önemli oranda tasarruf sağlandığını ve yargı sürecinin de hızlandığını söylemek mümkündür.

1.4. Ücretlendirme

http://www.sms.uyap.gov.tr/nedir.html

Kamu hizmeti amacıyla hayata geçirilen hizmetin, sürekliliğini sağlayabilmek, sistem performansını lüzumsuz kullanımlarla düşürmemek için, Anlık/Kayıtlı Sorgulama Servisi kapsamında servislerden birinden yararlanmak amaçlı Kullanıcı tarafından gönderilen SMS’in ve bu SMS’e istinaden UYAP tarafından kullanıcıya gönderilen bilgi SMS’inin toplam ücreti, FİRMA’nın standart SMS tarifesi üzerinden 1,5 TL (vergiler dahil) olarak ücretlendirilmektedir.

1.5. Vatandaşların SMS Bilgi Sistemini Kullanması

Vatandaşlar SMS Bilgi Sisteminden iki şekilde faydalanabilirler.

1.5.1. UYAP Bilgi Sisteminden sorgulama yapmak:

Sisteme abone olunarak SMS Bilgi Sisteminden faydalanılabilmektedir. Bunun için Abonelik mesajı içerisinde yer alan TC kimlik numarası ile, mesaj gönderilen cep telefonunun ilgili operatörde kayıtlı olduğu kişinin TC Kimlik numarasının aynı olması zorunludur.

Sorgulama yapmak için cep telefonunun mesaj gönderme bölümüne TCKİMLİKNO DOSYANO MESAJKODU yazılıp 4060’a gönderilmelidir.

Örnek sorgu: 11111111111 2006/27 DURUSMA

Sistem tarafından verilen cevap: 2007/27 sayılı dosyada 15.05.2008 08:30:00 tarihine duruşma günü verilmiştir.

Ücretlendirme: Sorgu SMS 1,5 TL olarak ücretlendirilir.

Sorgu içerikleri ( http://www.sms.uyap.gov.tr/icerikler.htm )

Eğer sorgu sonucunda telefona gönderilecek bilgi birden fazla mesaja sığıyor ise kullanıcıya bu konuda bir bilgi mesajı gönderilir ve mesajların gönderilmesini isteyip istemediği sorulur.

Abonelik tarihinden öncesinde abone olan taraf ile ilgili tüm dava bilgilerinin öğrenilmesi için abonelik işleminden sonra TC kimlik numarası yazılarak 4060’a SMS gönderilmesi gerekmektedir.

1.5.2. UYAP SMS Bilgi Sistemine abone olmak:

Yargı birimlerinde görülmekte olan bir dosyalarda herhangi bir olay gerçekleştiğinde eğer dosyanın tarafı olan kişi SMS bilgi sistemine abone ise bilgi mesajı ile anında gerçekleşen olaydan haberdar edilmektedir.

Örnek mesajlar:

Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/345 sayılı dosyasında 15.3.2008 tarihli duruşmaya, Avukat Ahmet Keskin katılmamıştır.
Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/345 sayılı dosyası 14.4.2008 tarihinde temyize gönderilmiştir.
Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/345 sayılı dosyasında görevsizlik kararı verilmiştir.

UYAP Bilgi Sisteminde değişik içeriklerde paketler bulunmakta olup,

( http://www.sms.uyap.gov.tr/abonesayisi.html ) abone olunan paket içeriklerine göre gönderilecek mesajlar değişiklik göstermektedir.

Pakete abone olmak için: TCKIMLIKNO PAKETADI ABONE yazılarak 4060’a gönderilir.

Örnek mesaj: 11111111111 STANDART ABONE

Aboneliği iptal etmek için : TCKIMLIKNO ABONEIPTAL yazılarak 4060’a gönderilir.

Örnek mesaj: 11111111111 ABONEİPTAL

Not: Abone olmak için; gönderilen mesaj içerisinde yer alan cep telefonu numarası ile, mesaj gönderilen cep telefonunun ilgili operatörde kayıtlı olduğu kişinin TC Kimlik numarasının aynı olması zorunludur.

1.6. Avukatların SMS Bilgi Sistemini Kullanması

Avukatlar SMS Bilgi Sisteminden iki şekilde faydalanabilirler.

1.6.1. UYAP Bilgi Sisteminden sorgulama yapmak:

Sorgulama yöntemi ile cep telefonundan 4060’a gönderilecek SMS ile UYAP Bilgi Sisteminde yer alan dosyaların durumu hakkında bilgi alınabilir. Bu işlem için sorgulama yapılacak dosyanın numarasının ve ilgili avukatın TC Kimlik numarasının kullanılması gerekmektedir. Sistem avukat sorgulamalarında avukatın kişisel olarak taraf olduğu dosyaların değil, vekil olduğu dosyaların bilgilerini döndürür.

TC Kimlik numarası ile birlikte dosya numarası kullanılmadan sorgulama yapılan içeriklerde mesaj içerisinde yer alan cep telefonu numarası ile, mesaj gönderilen cep telefonunun ilgili operatörde kayıtlı olduğu kişinin TC Kimlik numarasının aynı olması zorunludur.

Sorgulama yapmak için cep telefonunun mesaj gönderme bölümüne TCKİMLİKNO DOSYANO AV+MESAJKODU yazılıp 4060’a gönderilmelidir. (Mesaj formatları vatandaş ile aynı olup yalnızca mesaj kodunun başına AV eklenmesi gerekmektedir)

Örnek sorgu: 11111111111 2006/27 AVDURUSMA

Sistem tarafından verilen cevap: 2007/27 sayılı dosyada 15.05.2008 08:30:00 tarihine duruşma günü verilmiştir.

Ücretlendirme: Sorgu SMS’ler 1,5 TL olarak ücretlendirilir.

Sorgu içerikleri ( http://www.sms.uyap.gov.tr/icerikler.htm )

Eğer sorgu sonucunda telefona gönderilecek bilgi birden fazla mesaja sığıyor ise kullanıcıya bu konuda bir bilgi mesajı gönderilir ve mesajların gönderilmesini isteyip istemediği sorulur.

1.6.2. UYAP SMS Bilgi Sistemine abone olmak:

Yargı birimlerinde görülmekte olan bir dosyalarda herhangi bir olay gerçekleştiğinde eğer dosyanın tarafı olan avukat SMS bilgi sistemine abone ise bilgi mesajı ile anında gerçekleşen olaydan haberdar edilmektedir.

Örnek mesajlar:

Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/345 sayılı dosyasında 15.3.2008 tarihli duruşmaya, Avukat Ahmet Keskin katılmamıştır.
Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/345 sayılı dosyası 14.4.2008 tarihinde temyize gönderilmiştir.
Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/345 sayılı dosyasında görevsizlik kararı verilmiştir.

1.7. Uyap Sms Bilgi Sistemi Hakkında Akla Gelebilecek Sorular

http://www.sms.uyap.gov.tr/sss.html

1- Kişisel verilere TC Kimlik numarası bilgisine sahip tüm kişiler tarafından erişilebilmesi hukuken doğru mudur?

SMS Projesi ile sorgulanabilen bilgiler dosyaların durumunu belirten kapak bilgilerini ihtiva etmekte olup, içerikler hazırlanırken kişisel verilerin veya hukuken sorun oluşturacak veriler projeye dâhil edilmemiştir. Proje kapsamındaki SMS’ler kişilerin takip etmek için yargı birimlerine şahsen gidip, kalemlerden öğrenebildikleri bilgilerin herhangi bir bürokratik süreç işletilmeden doğrudan erişilebilir hale getirilmesini sağlayacak içeriklerdir.

2- Proje ne kadar sürede tamamlanmıştır. Maliyeti nedir?

Proje yaklaşık 6 aylık bir çalışma sonucunda tamamlanmış olup, mevcut UYAP Bilgi Sistemi altyapısı kullanıldığı ve Adalet Bakanlığının kendi kaynakları ile hazırlandığı için ayrıca bir maliyet söz konusu olmamıştır.

3- Gönderilen SMS’lerin hukuki mahiyeti nedir? Tebligat yerine geçecek mi?

Gönderilen SMS’ler bilgi amaçlı olup, tebligat niteliğinde değildir. Ancak CMK’nın 43. Maddesinde tanıkların her türlü araçla çağrılabileceği düzenlenmiştir. Bu kapsamda hüküm ifade edecektir. Ancak aynı madde gereğince çağrı kağıdına bağlanan sonuçlar SMS ile bildirimlerde uygulanamayacaktır.

4- Gönderilecek SMS’lerin ücretlendirilmesi nasıl yapılacaktır?

Gönderilen SMS’ler, FİRMA’nın standart SMS tarifesi üzerinden 1,5 TL (vergiler dahil) olarak ücretlendirilecektir. Eğer hatalı mesaj gönderilmiş ise veya talebe uygun kayıt yok ise, bu durumlarda gönderilen SMS’ler ücretlendirilmeyecektir.

5- SMS’lerin içeriği tutuluyor mu? Loglama yapılıyor mu?

SMS ile yapılan sorgulamalar ve sistem tarafından gönderilen SMS’lerin içeriği hangi dosyadan gönderilmiş ise dosya kayıtlarına herkesin görebileceği şekilde yansımaktadır.

Ör: 01.01.2008 Tarihinde 0 5.. 567 87 65 Numaralı cep telefonundan temyiz bilgisi sorgulandı. Cevap olarak “Dosya 01.12.2007 tarihinde temyize gönderilmiştir.” bilgisi gönderildi.

6- Sistemin yoğun kullanılması UYAP’ta herhangi bir kilitlenmeye sebep olabilir mi?

SMS ile gelen sorgulama talepleri kullanılan bir alt yapı ile sistemin yoğunluğuna göre kuyruğa alınmakta ve cevaplanmaktadır. Ayrıca SMS içeriklerinden kaynaklanan sorgulamalar sisteme en düşük yük getirecek şekilde tasarlanmış olduğundan böyle bir durum oluşması beklenmemektedir.

7- Sorgu içerikleri nasıl öğrenilecektir?

Sorgu içerikleri 1 Nisan 2008 tarihi itibariyle Adalet Bakanlığının internet sayfasında yayımlanarak ve sürekli erişilebilir tutulmaktadır. Kullanıcılardan gelecek talebe göre servisler arttırılacaktır.

8- Proje kapsamında vatandaşa hangi birimlerde yer alan bilgilere erişilebilecektir.

Bu kapsamda Türkiye’nin tamamında hukuk mahkemeleri, ceza mahkemeleri, icra daireleri, adli tıplar, Cumhuriyet başsavcılıklarının karara bağlanan hükümleri, idare mahkemeleri, bölge idare mahkemelerinde yer alan yargılamaya ilişkin ve iş akış onayı tamamlanmış bilgiler sorgulanabilecektir ve bu bilgilerin UYAP Bilgi Sistemi tarafından otomatik gönderilmesi için abone olunabilecektir.

(Onay çıktığı taktirde Cezaevleri ve Yargıtay’da kapsama dahil edilecektir.)

9- Avukatlar ve kurumlar sistemden faydalanabilecek midir?

Avukatlarda aynı vatandaşlar gibi tüm hizmetlerden faydalanabileceklerdir. Vekil oldukları dosyada kendi TC Kimlik numaralarını kullanacaklar ve mesajın başına ilave olarak AV ifadesini ekleyeceklerdir.

Kurumlar ile ilgili alt yapı çalışmaları tamamlanmış olup, kurumlar taraf oldukları dosyaları MTK (Merkezi Tüzel Kişilik Numarası) sorgulamak suretiyle sistemden faydalanabileceklerdir. Bu konudaki çalışmanın 3 ay içerisinde tamamlanması planlanmaktadır.

10- Gönderilen bilgilerin delil niteliği var mıdır?

Gönderilen SMS’ler sistem tarafından dosyadaki bilgilere göre otomatik oluşturulmakta olup, bilgilendirme amaçlıdır. Bunların delil niteliği taşıyıp taşımadığı hususunun takdiri yargı birimlerine aittir.

11- İlk SMS ile kişiye bilgi verileceği belirtiliyor. Kişinin cep telefonu numarasını nasıl tespit edeceksiniz?

Nüfus hizmetleri kanunun Geçici 1. Maddesi gereğince 29.04.2008 tarihinden itibaren kurumlar ve tüzel kişiler işlemlerinde T.C. Vatandaşlık kimlik numarası kullanmak zorundadırlar. Bu kapsamda UYAP Bilgi Sisteminde mümkün olan tüm taraflar için uzun süreden beri T.C. Vatandaşlık kimlik numarası zorunlu olarak kullanılmakta olup, aynı eşleştirme GSM operatörleri tarafından da yapıldığından, UYAP üzerinden gönderilen TC Kimlik numarasına ait cep telefonu bilgisi GSM operatörü tarafından eşleştirilerek ilgilinin cep telefonuna ilk bilgi mesajı gönderilecektir.

12- Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımız da bu hizmetten faydalanabilecek mi?

AVEA, TURKCELL ve VODAFONE abonesi olan kullanıcılar yurt dışında da bu hizmetten faydalanabileceklerdir.

13- Sabit telefonlardan da bu hizmet kullanılabilecek mi?

Türk Telekom Genel Müdürlüğünün de sisteme dâhil olması halinde, sabit telefonlardan da bu hizmeti kullanmak mümkün olabilecektir.

2. Elektronik Tebligat

2.1. Elektronik Tebligat ve Faydaları

7201 Sayılı Tebligat Kanunu (Kanun) 7/a maddesi ve Elektronik Tebligat Yönetmeliğine (Yönetmelik) göre tebligat çıkarmaya yetkili merciler tarafından, tebligata elverişli bir elektronik tebligat adresi bulunan kişi ve kurumlara gönderilen bildirimdir. Fiziki ortamda yapılan tebligatla aynı sonuçları doğurmaktadır.

Fiziki ortamda haftalar süren tebligat işlemi, elektronik ortamda saniyeler içinde tanımlanmaktadır.

Elektronik tebligatın avantajları şu şekilde sıralanabilir;

Elektronik ortamda tebligat yapıldığı takdirde hiçbir çıktı alınmayacağı için doğanın korunmasına fayda sağlanmış olacaktır.
Elektronik ortamda yapılan gönderilerin ne zaman yapıldığı, göndericinin ve alıcının kim olduğu, gönderilen iletinin ve eklerinin ne olduğu aşamaları veri tabanında tutulmaktadır. Bu sayede alıcı taraf da kendisine ulaşıp ulaşmadığını ve iletim zamanını inkar edememektedir.
Maliyeti fiziki tebligata göre çok daha azdır.

Yönetmelik’in 4. maddesinde Elektronik Tebligat ile amaçlanan İlkelere yer verilmiştir. Bu ilkeler aşağıdaki gibidir :

a) Teslim, bilgilendirme ve belgelendirmenin sağlanması.

b) Bilgi güvenliğinin sağlanması.

c) Kişisel verilerin korunması.

ç) Entegrasyon ve işbirliğinin sağlanması.

d) Hizmet kalitesinin sağlanması.

e) Ulusal ve uluslararası standartların sağlanması.

Kanun uyarınca yapılan elektronik tebligat işlemleri, Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi tarafından kurulan ve işletilen Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi üzerinden yürütülür. Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi, sistemin güvenliğini ve bu sistemde kayıtlı verilerin muhafazasını sağlayacak her türlü tedbiri alır.

2.1.1. Elektronik Tebligatın Elektronik Yolla Yapılması Zorunlu Olanlar

Yönetmeliğin 5. maddesine göre aşağıda belirtilen gerçek ve tüzel kişilere tebligatın elektronik yolla yapılması zorunludur.

10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar.
5018 sayılı Kanunda tanımlanan mahallî idareler.

(Yetkileri belirli bir coğrafi alan ve hizmetlerle sınırlı olarak kamusal faaliyet gösteren belediye, il özel idaresi ile bunlara bağlı veya bunların kurdukları veya üye oldukları birlik ve idareleri

Özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan fonlar ve kefalet sandıkları.
Kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların bağlı ortaklıkları, müessese ve işletmeleri.
Sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait diğer ortaklıklar.
Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları.

(Barolar, Ticaret ve Sanayi Odaları)

Kanunla kurulanlar da dahil olmak üzere tüm özel hukuk tüzel kişileri.

(Anonim Şirketler, Kolektif Şirketler, Limited Şirketler, Komandit Şirketler, Kooperatifler, Dernekler ve Vakıflar)

Noterler.
Baro levhasına yazılı avukatlar.
Sicile kayıtlı arabulucular ve bilirkişiler.
İdareleri, kamu iktisadi teşebbüslerini veya sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait diğer ortaklıkları; adli ve idari yargı mercileri, icra müdürlükleri veya hakemler nezdinde vekil sıfatıyla temsile yetkili olan kişilerin bağlı bulunduğu birim.

Birinci fıkra kapsamı dışında kalan gerçek ve tüzel kişilere, talepleri hâlinde elektronik tebligat adresi verilir. Bu durumda bu kişilere tebligatın elektronik yolla yapılması zorunludur.

Birinci ve ikinci fıkra hükümlerine göre elektronik yolla tebligatın zorunlu bir sebeple yapılamaması hâlinde bu Kanunda belirtilen diğer usullerle tebligat yapılır.

Elektronik yolla tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2019/7836 E. 2019/21446 K. 03.12.2019 tarihli kararına göre “ 7201 sayılı Tebligat Kanunu’nun 7/a maddesinde; “Tebligata elverişli bir elektronik adres vererek bu adrese tebligat yapılmasını isteyen kişiye, elektronik yolla tebligat yapılabilir. Elektronik yolla tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar yönetmelikle belirlenir.” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.

… Bölge Adliye Mahkemesi 25. Hukuk Dairesi kararının, temyiz isteminde bulunan dahili davalılar vekilinin elektronik tebligat için ayrılmış alanına, 06.03.2019 tarihinde konulmasından 5 gün sonra, tebliğ edilmiş sayılması gerektiğinden, dahili davalılar vekiline tebligatın yapıldığı tarih 11.03.2019 olarak kabul edilmelidir.

Dairemizce temyiz isteminin 15.03.2019 tarihinde ve yasal 8 günlük temyiz süresi içinde yapıldığı hususunda maddi hata yapılarak, temyiz isteminin süreden reddine dair karar verilmesinin maddi hataya dayandığı anlaşılmakla;

Dairemiz 18.09.2019 tarih, 2019/3962 Esas ve 2019/16152 Karar sayılı ilamının ORTADAN KALDIRILMASINA karar verilmiştir.”

2.1.2. Elektronik Tebligat ile ilgili Tanımlar

Delil kaydı: Tebligatın; tebligat çıkarmaya yetkili makam ve merciden Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi (UETS) tarafından teslim alındığına, muhatabın elektronik tebligat adresine ulaştığına, okunduğuna ve usulen tebliğ edilmiş sayıldığına dair üretilen ve elektronik sertifika ile imzalanmış kayıtları,
Elektronik sertifika: 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununun 9 uncu maddesinde nitelikleri belirtilen nitelikli elektronik sertifikayı,
Elektronik tebligat: Tebligat Kanunu ve bu Yönetmeliğe uygun olarak elektronik ortamda yapılan tebligatı,
Elektronik tebligat adresi: PTT tarafından, gerçek kişiler için kimlik bilgileri, tüzel kişiler için ise tabi oldukları sistem bilgileri esas alınmak suretiyle tek ve benzersiz şekilde oluşturulan ve UETS’ye kaydedilen tebligat adresini,
Elektronik tebligat mesajı: Tebligat çıkarmaya yetkili makam ve merci tarafından güvenli elektronik imza veya elektronik sertifikayla imzalanmış, tebliğ edilecek içerik, ekli dokümanlar ve tebliğ için gerekli muhatap bilgilerinden oluşan elektronik iletiyi,
Güvenli elektronik imza: 5070 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde nitelikleri belirtilen güvenli elektronik imzayı,
İşlem kaydı: PTT tarafından elektronik tebligat hizmetinin verilmesi esnasında meydana gelen ve mevzuat gereği kaydının tutulması zorunlu olan tüm bilişim sistemi işlem kayıtlarını,
Muhatap: Elektronik tebligat alıcısı gerçek veya tüzel kişiyi,
PTT: Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketini,
Tebligat çıkarmaya yetkili makam ve merci: Tebligat Kanunu uyarınca tebligat çıkarmaya yetkili merci, idare, kurum, kuruluş ve kişileri,
UETS: Tebligat Kanunu ve bu Yönetmelik uyarınca yapılan elektronik tebligat işlemlerini yürütmek amacıyla PTT tarafından kurulan, işletilen ve güvenliği sağlanan sistemi,
Zaman damgası: 5070 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde tanımlanan zaman damgasını, (Bir elektronik verinin, üretildiği, değiştirildiği, gönderildiği, alındığı ve / veya kaydedildiği zamanın tespit edilmesi amacıyla, elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı tarafından elektronik imzayla doğrulanan kaydı ifade eder.)

2.1.3. Elektronik tebligatın hazırlanması ve muhataba ulaştırılması

Yönetmelik madde 9’a göre, elektronik tebligatın hazırlanması ve muhataba ulaştırılması aşağıdaki sıra ile gerçekleşmektedir:

(1) Tebligat çıkarmaya yetkili makam ve merci, elektronik tebligat mesajını hazırlayarak, UETS’ye teslim eder.

(2) UETS, elektronik tebligat mesajını zaman damgasıyla ilişkilendirerek muhatabın elektronik tebligat adresine ulaştırır.

(3) Gizliliğin sağlanması amacıyla tebliğ edilecek içerik ve ekli dokümanlar, UETS tarafından şifrelenir ve bunlar ancak muhatap tarafından görülür.

(4) Gerek UETS içi ve gerekse sistemler arası entegrasyon yoluyla yapılan tebligata ait delil kayıtları, elektronik tebligat mesajının tamamının ulaştığı anda üretilir.

(5) Elektronik yolla tebligat, idareleri, kamu iktisadi teşebbüslerini veya sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait diğer ortaklıkları; adli ve idari yargı mercileri, icra müdürlükleri veya hakemler nezdinde vekil sıfatıyla temsile yetkili olan kişilerin bağlı bulunduğu birime yapılır. Temsile yetkili olan kişilerin ayrı bir elektronik tebligat adresinin bulunması bu kuralın uygulanmasına engel olmaz.

(6) Elektronik yolla tebligat, muhatabın elektronik tebligat adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır.

2.1.3.1. Muhatabın bilgilendirilmesi

(1) Elektronik tebligat adresine elektronik tebligat mesajı ulaştığı konusunda bilgilendirilmek isteyen muhatap, elektronik posta adresini veya kısa mesaj alma özelliği olan bir telefon numarasını PTT’ye bildirir.

(2) Elektronik tebligat, muhatabın adresine ulaştığı anda PTT tarafından muhataba bilgilendirme mesajı iletilir. Bu mesaj kısa mesaj alma özelliği olan telefona ücreti mukabilinde, elektronik posta adresine ise ücretsiz olarak iletilir.

(3) Bu madde kapsamındaki bilgilendirmelerin herhangi bir nedenle yapılamamış veya geç yapılmış olması, tebligatın geçerliliğini etkilemez.

(4) Muhatabın bu madde kapsamında bilgilendirilmesine ilişkin işlem kayıtları UETS tarafından tutulur.

2.1.3.2. Muhatabın elektronik tebligat adresine erişimi

(1) Muhatap elektronik tebligat adresine, güvenli elektronik imzasını kullanarak veya e-Devlet kapısı üzerinden kimlik doğrulaması yaparak ya da PTT tarafından verilen şifre ile birlikte telefonuna kısa mesajla gelen tek kullanımlık doğrulama kodunu kullanarak erişir.

2.1.3.3. Elektronik tebligatın muhatabın adresine ulaşmasına dair delil kaydının bildirimi

(1) UETS, elektronik tebligatın muhatabın adresine ulaşıp ulaşmadığına dair delil kayıtlarını tutar ve bu kayıtları, tebligat çıkarmaya yetkili makam ve mercie derhâl ve en geç yirmi dört saat içinde bildirir. Süresinde bildirim yapılmadığı için yeniden elektronik tebligat çıkarılması durumunda bu tebligatın masrafı PTT tarafından karşılanır.

2.1.3.4. Ana ve alt işlem yetkilisi

Yönetmeliğin 5 inci madde kapsamında kalan tüzel kişiler, elektronik tebligat adresiyle ilgili işlemleri yapmak üzere en az bir, en fazla on ana işlem yetkilisi belirleyerek PTT’ye bildirir.

Ana işlem yetkilisinin görev ve yetkileri şunlardır:

a) Alt işlem yetkililerini belirlemek, bunları UETS’ye eklemek veya çıkarmak.
b) UETS’de alt işlem yetkililerine rol tanımlamak.
c) Gerektiğinde alt işlem yetkililerinin yapacağı tüm işlemler ile diğer teknik işlemleri yürütmek.

Alt işlem yetkilisi, ana işlem yetkilisince kendisine verilen yetki kapsamında verilere ulaşabilir.

2.1.4. İspat gücü

Delil kayıtları, aksi ispat edilmedikçe kesin delil sayılır.

İşlem ve delil kayıtları erişilebilir şekilde, güvenliği, gizliliği ve bütünlüğü sağlanarak aşağıda belirtilen süreler kadar arşivde muhafaza edilir:

a) UETS kapsamında görev yapan sistem yöneticileri ve operatörler, tebligat çıkarmaya yetkili makam ve merciler ile muhataplar tarafından gerçekleştirilen işlem kayıtları on yıl.
b) UETS iş süreçlerinin sürekliliğini veya bilgi güvenliğini tehdit eden ya da öngörülemeyen durumlara ait işlem kayıtları on yıl.
c) Muhatabın UETS’ye erişim kayıtları on yıl.

ç) Delil kayıtları otuz yıl.

İşlem ve delil kayıtlarının silinmesi en az bir defa denetimden geçmiş olması şartına bağlıdır.

PTT, talep halinde elektronik tebligata ilişkin işlem ve delil kayıtlarını yetkili mercilere elektronik ortamda sunmakla yükümlüdür.

2.1.5. Tebligatın elektronik yolla yapılamaması

Elektronik yolla tebligatın, zorunlu bir sebeple yapılamaması hâlinde Tebligat Kanununda belirtilen diğer usullerle tebligat yapılır.

2.1.6. Elektronik tebligat adresinin kullanıma kapatılması

E- tebligat yönetmeliği’nin 17. maddesine göre;

2.1.6.1. E- tebligat zorunluluğu bulunan gerçek ve tüzel kişiler için tebligatın elektronik yolla yapılması zorunluluğu ortadan kalktığı takdirde, ilgili kurum, kuruluş veya birlik tarafından bir ay içinde PTT’ye gerekli bildirim yapılır. Elektronik tebligat adresi, bildirim tarihinden itibaren bir ay içinde PTT tarafından kullanıma kapatılır.

2.1.6.2. E- tebligat zorunluluğu bulunmayan gerçek ve tüzel kişiler için oluşturulan elektronik tebligat adresi, ilgilinin talebi üzerine talep tarihinden itibaren bir ay içinde PTT tarafından kullanıma kapatılır.

2.1.6.3. Kısıtlılık, ceza infaz kurumuna girme veya askerlik hizmeti gibi hukuki ve fiili sebeplerle elektronik tebligat hizmetinden yararlanma imkânı ortadan kalkmış muhatabın elektronik tebligat adresi, ilgilisinin bildirimi üzerine PTT tarafından bildirim tarihinden itibaren bir ay içinde kullanıma kapatılır.

2.1.6.4. Kapatma işlemi ilgili kurum, kuruluş veya birlikler ile PTT’nin sistemi arasında sağlanacak entegrasyon çerçevesinde otomatik olarak da yapılabilir.

2.1.7. Kullanıma kapatma işlemleri

E- tebligat yönetmeliği’nin 18. maddesine göre;

2.1.7.1. Elektronik tebligat adresinin kullanıma kapatıldığı an zaman damgasıyla kayıt altına alınır. Kullanıma kapatılan elektronik tebligat adresine tebligat yapılamaz. Ancak bu adres altı ay süreyle adres sahibinin erişimine açık tutulur. Kapatma işlemi ve elektronik tebligat adresinin altı ay süreyle erişimine açık tutulacağı hususunda, varsa adres sahibinin elektronik posta adresi veya telefon numarasına bilgilendirme mesajı iletilir.

2.1.7.2. PTT, adres kapatmaya ilişkin talepleri, yedi gün yirmi dört saat esasına göre kesintisiz olarak alır.

2.1.7.3. PTT, kullanıma kapatılan elektronik tebligat adresine ilişkin işlem ve delil kayıtlarını, 6. bölümde(ispat gücü) öngörülen süreler boyunca güvenliğini, gizliliğini ve bütünlüğünü sağlayarak muhafaza eder.

2.1.7.4. E- tebligat yönetmeliği’nin 18. maddesine göre;

2.1.7.4.1. Elektronik tebligat adresi, kapatmaya ilişkin başvurunun yapıldığı tarihten öncesine etkili olacak şekilde kullanıma kapatılamaz.

2.1.7.4.1. Kullanıma kapatılan elektronik tebligat adresi, farklı bir kullanıcıya tahsis edilemez.

2.1.8. Sistemin Güvenliği, Adres Rehberi ve Teknik Kriterler

2.1.8.1. Sistemin güvenliği

PTT, UETS’nin güvenliğini ve bu sistemde kayıtlı verilerin muhafazasını sağlayacak her türlü tedbiri alır. Bunun için güvenli sistem ve cihazlar kullanır; bu sistem ve cihazlar ile bunların bulunduğu bina veya alanın korunmasını sağlar.

PTT, bilgi güvenliği, veri tabanı yönetimi, bilgisayar ağları ve veri koruması gibi teknik alanlarda yeteri kadar uzman personel istihdam eder veya ettirir. Bu personel, konusunda yeterli meslekî deneyime sahip ya da ilgili alanlarda eğitim almış olmak zorundadır.

PTT, UETS organizasyon şemasında, istihdam ettiği veya ettirdiği tüm personelin görev tanımını ve dağılımını gösterir.

2.1.8.2. Adres rehberi

PTT, elektronik tebligat adreslerine ilişkin bilgileri içerir güncel bir adres rehberi oluşturur ve bu rehberi tebligat çıkarmaya yetkili makam ve mercilerin kullanımına sunar.

Elektronik tebligat adres rehberine ilişkin usul ve esaslar, Bakanlığın uygun görüşü alınmak suretiyle PTT tarafından belirlenir.

2.1.8.3. Teknik kriterler

Elektronik tebligat sisteminin etkin, verimli ve güvenli bir şekilde yürütülmesi için PTT’nin kullanacağı sistemler ve cihazlar hakkındaki teknik kriterlere ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından belirlenir.

Elektronik Tebligat Yönetmeliği’nin 25. maddesinin birinci fıkrasına dayanılarak hazırlanan Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi İle İlgili Teknik Kriterlere İlişkin Usul ve Esaslar Dökümanında düzenlenmiştir.

2.1.8.3.1. Ulusal Elektronik Tebligat Sisteminin işleyişi ve Teknik Hususlar

Madde 5’e göre; UETS süreci işleyişi içerisinde aşağıdaki deliller oluşturulacaktır.

Tebligat kabul edildi(SubmissionAcceptanceRejection:Acceptance): Gelen iletinin gerekli kontroller sonrası muhatap hesabına teslim edilmek üzere UETS tarafından teslim alındığının delilidir.
Tebligat kabul edilmedi(SubmissionAcceptanceRejection:Rejection): Gelen tebligatın içinde virüs olması, gönderici tarafından hazırlanan paketteki özet değerinin UETS’ye gelen paketin özet değeri ile tutarsız olması, gönderilebilecek ileti büyüklüğünden daha büyük değerde ileti gönderilmiş olması gibi durumlarda, UETS tarafından gönderinin kabul edilmediğine dair üretilen delildir.
Tebligat teslim edildi(DeliveryNonDeliveryToRecipient:Rejection): Tebligatın alıcı için ayrılmış tebligat alanına (hesabına) başarılı bir şekilde konulduğuna veya sadece PTT UETS Bilişim sistemi ile hesap sahibinin bilişim sistemi arasındaki entegrasyon ile tebligatlarını alan hesap sahiplerine başarılı bir şekilde aktarıldığına dair oluşturulan delildir.
Tebligat teslim edilmedi (DeliveryNonDeliveryToRecipient: NonDelivery) : Tebligatın alıcı için ayrılmış tebligat alanına (hesabına) konulamadığına veya sadece entegrasyon ile tebligatlarını alan hesap sahiplerine 24 saat içinde başarılı bir şekilde aktarılamamasına dair oluşturulan delildir.
Tebligat okundu (RetrievalNonRetrievalByRecipient:Retrieval): Tebligatın, alıcısı tarafından açıldığında oluşturulan delildir.

Tebligat okundu kabul edildi (RetrievalNonRetrievalByRecipient: RetrievalTimeout): Tebligatın, alıcının hesabına iletilmesini müteakip mevzuat gereği belirlenen süre sonunda otomatik oluşturulan delildir.

Tebligat Hesabı Aktif Edildi(AccountEnabledDisabled:Enabled): Herhangi bir tebligat hesabının aktif edildiğinde oluşturulan delildir.

Tebligat Hesabı Pasif Edildi(AccountEnabledDisabled:Disabled): Herhangi bir tebligat hesabının pasif edildiğinde oluşturulan delildir.

2.1.8.3.2. UETS Hesap Numarası

Yönetmelik Madde 11’e göre;

UETS’de her hesap sahibine ait benzersiz bir hesap numarası tahsis edilir. Bu hesap numarası, UETS sistemine arayüz veya e-devlet kanalı ile giriş yaptığında ekran üzerinde görüntülenir.

E-Tebligat Hesap numarası 15 hanelik bir sayı dizisinden oluşur, hesap numarasının ilk hanesindeki sayı gerçek kişi, resmi tüzel ve özel tüzel kişiliklerin belirteci olarak kullanılır.

E-Tebligat Hesap Numaraları sayısal bir algoritmaya bağlı olarak geçerli kılınır. Entegrasyon yapan kurum ve kuruluşlarla bu algoritma bilgisi paylaşılır.

2.1.8.3.3. Güvenlik ve Kalite Kriterleri

MADDE 13’e göre PTT, UETS’nin işletilmesinde;

TS ISO/IEC 27001,
TS EN ISO 9001,
ISO/IEC 22301

standartlarına uyar.

Bu ders notları ve tüm içeriği ile ilgili Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleriyle korunan mali (İşleme, yayma, çoğaltma, temsil, İşaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkı) ve manevi fikri hakların tümü Avukat Öğretim Görevlisi Özge EVCİ ERALP’e aittir. Bu ders notları izinsiz çoğaltılamaz, yayımlanamaz ve izin alınmadan kullanılamaz, internet sitelerinde yayınlanamaz.

Av.-Öğretim Görevlisi Özge Evci Eralp 2021-2022